Vì sao người Mỹ biểu tình

Nhà báo tự do Bùi Văn Phú Gửi cho BBC tiếng Việt từ San Jose

Hôm Chủ nhật 12/10 hơn trăm người gồm nhiều thành phần xã hội tham gia biểu tình tuần hành trước toà thị chính San Jose với cả Nghị viên Ash Kalra đã có mặt ủng hộ.

Hôm sau Thị trưởng Chuck Reed biểu tỏ đồng cảm với người biểu tình và kêu gọi chính quyền của Tổng thống Obama quan tâm đến những đầu tư không minh bạch ở thị trường chứng khoán mà thành phố San Jose đã là nạn nhân thua lỗ.

Trên sân toà thị chính có dăm lều được dựng lên từ hai tuần nay. Cảnh sát đã biên phạt vì phạm luật thành phố nhưng chưa đuổi đi.

Chiều thứ Hai hơn 500 người tụ họp trước toà thị chính Oakland trong cơn mưa lất phất. Cuộc biểu tình ở đây chính thức được nghiệp đoàn giáo chức và nghiệp đoàn y tá ủng hộ vì thế người tham gia biểu tình là giáo chức, nhân viên y tế, cũng có những luật sư, bác sĩ, bên cạnh thành phần trẻ trông rất hippies.

Thị trưởng Jean Quan, Nghị viên Desley Brooks cũng như các Dân biểu Barbara Lee và Pete Stark bày tỏ sự ủng hộ phong trào.

Hơn 50 chiếc lều được căng lên trên bãi cỏ trước toà thị chính và nhiều người ngủ đêm tại đó. Sáng ra họ cùng nhau tập thể dục, được những tiệm ăn cung cấp cà phê, bánh ngọt ăn sáng.

Tuy nhiên “Thành phố lều” ở Oakland ban ngày có phảng phất mùi cần sa, theo tin ghi nhận được của một thành viên trong nhóm thảo luận của cựu sinh viên Việt tại Đại học Berkeley.

Tại San Francisco những người biểu tình tiếp tục cắm lều trước Ngân hàng Dự trữ Liên bang và mỗi ngày kéo đến một nơi, thường là trụ sở ngân hàng để biểu tình tuần hành. Nhiều người đã bị cảnh sát bắt giam vì cản trở không cho người khác ra vào những cơ sở thương mại, tài chính.

Biểu tình tại Ockland thu hút các nhóm dân cư đa dạng

Khẩu hiệu 99%

Phong trào Chiếm Phố Wall (Occupy Wall Street) sau mấy tuần phát động từ trung tâm tài chính New York nay đã lan ra trên cả trăm thành phố và hơn 30 tiểu bang ở Mỹ.

Tại miền bắc California đã có biểu tình ở San Francisco, San Jose, Oakland, Marin và Walnut Creek. Từ danh xưng Chiếm phố Wall khi lan toả đến các điạ phương tên phong trào biến thành Chiếm San Jose, Chiếm San Francisco hay Chiếm Oakland.

Mục tiêu của phong trào là gì? Quan sát những khẩu hiệu, biển chữ giương lên trong các cuộc biểu tình thì có nhiều đòi hỏi. Đòi đánh thuế người giàu nhiều hơn nữa. Đòi chấm dứt việc ngân hàng tịch thu nhà vì chủ nhân không còn khả năng trả nợ. Đòi rút quân Mỹ về, chuyển ngân sách chiến tranh qua cho việc giáo dục. Chống tăng học phí đại học. Đòi việc làm.

Khẩu hiệu của Phong trào là 99% hàm ý 99% dân là người nghèo hay chỉ đủ ăn, trong khi đó 1% người cực giàu điều khiển guồng máy kinh tế tài chính Mỹ, gây ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của mọi người.

Vậy những con số về khoảng cách giàu nghèo đó ra sao?

Theo giáo sư Joseph Stiglitz, Đại học Columbia và cũng là khôi nguyên Nobel kinh tế 2001 thì hiện nay 1% người giàu nhất nước Mỹ làm chủ 40% tài sản của Hoa Kỳ. Trong khi 80% người dân ở mức thấp nhất làm chủ chỉ có 7% tài sản nước Mỹ. Một phần tư thế kỉ trước 33% tài sản quốc gia do 1% giới giàu làm chủ.

Về thu nhập, 1% người có mức lương cao chiếm 24% tổng số thu nhập của toàn dân. Năm 1976 con số này chỉ 9%. Như thế trong 35 năm qua, người giàu ngày càng giàu hơn.

Theo số liệu của Institute of Policy Studies, trong thị trường đầu tư chứng khoán 1% người có thu nhập cao nhất làm chủ đến 50% số cổ phiếu, công khố phiếu và các qũy đầu tư khác. Trong khi 50% người có mức lương thấp nhất chỉ làm chủ 0,5% tổng số cổ phiếu chứng khoán.

Những người phản đối nay trông hoàn toàn bình thường, không phải các nhóm 

trông 'bụi đời' như mấy tuần đầu

Về nợ cá nhân, nghiên cứu của giáo sư xã hội học William Domhoff từ Đại học California, Santa Cruz cho thấy 1% người giàu nhất chiếm chỉ 5% tổng số nợ của nước Mỹ, trong khi 90% người dân ở mức lương thấp phải gánh tới 73% số nợ đó.

Nhiều người cho rằng cách biệt giàu nghèo như thế là bất công xã hội và đã có những nhận định là phong trào Chiếm phố Wall đang khởi xướng một cuộc chiến tranh giai cấp tại Mỹ.

Bắt đầu chú ý

Lúc đầu giới lãnh đạo cùng truyền thông coi thường phong trào, cho rằng tham gia biểu tình là những người không có công việc và chẳng biết làm gì hơn là xuống đường. Nhưng trong những tuần qua các cuộc biểu tình tại nhiều nơi đã được chú ý.

Như vết dầu loang, phong trào đã tổ chức được nhiều cuộc biểu tình ở nhiều nơi và gây chú ý trong chính trường từ Tổng thống Obama đến những dân biểu trong Quốc hội.

Đòi hỏi nổi bật nhất của Chiếm phố Wall là tăng thuế nhà giàu và tạo công ăn việc làm. Đó cũng là những điều gây tranh cãi tại quốc hội lâu nay. Nhưng những ai được coi là người giàu ở Mỹ?

Người có mức thu nhập từ 250 nghìn đô-la một năm trở lên, như chính quyền Obama dự định tăng thuế của họ, còn đảng Cộng hoà không đồng ý?

 

Phong trào phản đối giới tài chính Wall Street nay đang buộc chính giới Mỹ phải chú ý

Tăng thuế hay không tăng thuế là vấn đề đang gây tranh luận trên chính trường Hoa Kỳ với nhiều bế tắc.

Trong những tuần đầu phong trào không được quan tâm vì những người tham gia trông như kẻ không nhà, bụi đời.

Nay mục tiêu của phong trào đang dần được tỏ rõ và thu hút nhiều thành phần dân chúng nhưng hình ảnh bất tuân luật pháp của người biểu tình ở một số nơi, như chiếm đóng cầu ở New York, tràn vào bảo tàng ở Thủ đô Washington là làm hại phong trào.

Nếu được như cuộc biểu tình ở San Jose hôm Chủ nhật qua, trong tinh thần trật tự, tuy có ồn ào và người tham gia được nhắc nhở cần tỏ ra ôn hoà, không dùng ma túy cần sa và giữ gìn sạch sẽ chung quanh thì khẩu hiệu họ hô: “All day, all night. Occupy San Jose” (Cả ngày, cả đêm. Chiếm San Jose) sẽ có cơ hội được hưởng ứng.

Nhất là trong lúc kinh tế đang khủng hoảng, mức thất nghiệp toàn quốc là 9,1%, tại địa phương trên 10% và chỉ còn một năm nữa là đến ngày bầu lại Tổng thống và Quốc hội thì tiếng nói sẽ được lắng nghe và ảnh hưởng của phong trào sẽ rộng lớn.

B.V.P.

Nguồn: bbc.co.uk