Ðông Bàn (Người Việt) - Công điện ngày 15 tháng 12, 2009 của đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, Michael Michalak, gởi cho Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, chỉ để phân tích về nhân vật Tô Huy Rứa,
vừa được bầu vào Bộ Chính Trị, và “được nhiều người tiên đoán sẽ là ứng cử viên nặng ký cho vị trí Tổng Bí Thư Ðảng vào năm 2011.”
Nội dung công điện, theo cách nhìn của Ðại Sứ Hoa Kỳ, cho thấy một Tô Huy Rứa “thủ cựu,” “gần gũi Lê Khả Phiêu,” một “đối thủ chính yếu của Võ Văn Kiệt.”
Công điện có tựa: “Ðánh Giá Sơ Khởi Tân Thành Viên Bộ Chính Trị - Bad Boy Tô Huy Rứa.”
Siết báo chí, chống Mỹ
Sự tham gia của Tô Huy Rứa vào Bộ Chính Trị, theo đánh giá của Tòa Ðại Sứ Hoa Kỳ, “tương ứng với quan điểm cứng rắn của Ðảng (Cộng Sản), với ‘diễn tiến hòa bình’ được gắn liền với “phê và tự phê.’”
Công điện viết: “Theo quan điểm của chúng tôi, sự thăng tiến của nhân vật này phản ánh và tái khẳng định khuynh hướng bảo thủ, trùng hợp với việc bắt các nhà báo đưa tin vụ PMU-18 hồi năm ngoái. (Sự thăng tiến của Tô Huy Rứa) cũng đánh dấu sự gia tăng quyền lực của Ban Tuyên Giáo Trung Ương, do Rứa đứng đầu từ năm 2006. Rõ ràng là Rứa chính là nhân vật quyết định công bố đoạn ghi âm lời nhận tội của Lê Công Ðịnh.”
Mặc dầu khẳng định Tô Huy Rứa là nhân vật “thủ cựu,” phía ngoại giao Hoa Kỳ nhận định rằng “không nên cho rằng mọi khó khăn mà chúng ta (Hoa Kỳ) đang đối mặt đều do Rứa mà ra.” Công điện giải thích, Tô Huy Rứa là người làm việc trực tiếp với Trương Tấn Sang, Thường Trực Ban Bí Thư Bộ Chính Trị, và qua ông Sang, làm việc với Tổng Bí Thư Nông Ðức Mạnh. Do đó “Rứa không thể làm được gì nhiều nếu không có sự chống lưng của Sang, Mạnh, và Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng.”?
Hai ví dụ được nêu trong công điện.
Thứ nhất, chính Trương Tấn Sang từng bác một số đề nghị của Tô Huy Rứa, trong đó có đề nghị liên quan đến việc cho truyền thông đưa tin về bauxite. Thứ nhì, Nghị Ðịnh 97 - nội dung cấm các tổ chức khoa học công bố những ý kiến phản biện liên quan đến đường lối chính sách của Ðảng và Nhà Nước CSVN - không đến từ Tô Huy Rứa mà đến từ Nguyễn Tấn Dũng, “nhân vật nhiều người lầm tưởng là có đầu óc cải cách chính trị.”
Công điện cho rằng “những cuộc đàn áp các nhân vật bất đồng chính kiến phản ánh sự đồng thuận của các thành viên Bộ Chính Trị cũng như thời điểm Ðại Hội Ðảng đang đến gần,” và “điều này phù hợp với quán tính làm việc của họ trong quá khứ.”
Ông Tô Huy Rứa, người đứng đầu bộ máy tuyên truyền của Ðảng CSVN, không có tiếng nói trong các vấn đề kinh tế, đồng thời có khuynh hướng chống Mỹ rõ rệt. Tuy nhiên, “những quan điểm chống Mỹ của Rứa không ngăn cản được thăng tiến trong quan hệ quân sự giữa hai nước.”
“Dấu ấn Tô Huy Rứa” rõ nét nhất ở các lãnh vực báo chí, văn học, nghệ thuật, theo chiều hướng “siết chặt.” Công điện viết: “Ảnh hưởng của Rứa được thể hiện rõ rệt nhất trong việc siết chặt báo chí, đến một mức cao hơn, quan tâm nhiều hơn về chính trị trong tiến trình tuyển cán bộ (mặc dầu điều đó có thực sự như vậy hay không thì không rõ).”
Và quan điểm “chống Mỹ” là điều rõ nhất nơi nhân vật này. “Chắc chắn là ông ta sẽ lôi kéo sự chống đối các chương trình của Hoa Kỳ, chẳng hạn chương trình Peace Corps, Fulbright, và những chương trình huấn luyện về điều hành chính quyền minh bạch.”
Chính vì Tô Huy Rứa, theo nhận định của công điện ngoại giao, mà nhiều việc “đã không thể xảy ra.” Chẳng hạn, “những bài giảng về tư tưởng của Rứa khiến các tranh luận về cải tổ không còn chỗ để nói.”?
Thân Phiêu, chống Kiệt
Người ta không ngạc nhiên khi Tô Huy Rứa thân Lê Khả Phiêu, đối thủ chính yếu của ông Võ Văn Kiệt, một cựu thủ tướng và người có đầu óc cải cách. Vẫn theo công điện.
“Những người đi theo ông Kiệt thấy rõ ảnh hưởng của họ giảm đi đều đều kể từ thời điểm ông Kiệt qua đời.”
Cả Lê Khả Phiêu và Tô Huy Rứa cùng là người Thanh Hóa. Ðiều khác nhau giữa hai nhân vật này là: Tô Huy Rứa đã không thực sự có quyền ảnh hưởng trong việc cài đặt nhân sự - mà điều đó có nghĩa là tiền - cho đến khi ông ta vào Ban Chấp Hành Trung Ương Ðảng trong năm 1996 và được chỉ định làm Bí Thư Thành Ủy Hải Phòng từ năm 1999.
Tô Huy Rứa là ví dụ cụ thể của “lực lượng nòng cốt về tư tưởng,” là những nhân vật thành viên của nhóm quyền lực trung tâm Hà Nội, chiếm được quyền lực thông qua kiến thức và tư tưởng/tuyên truyền Ðảng hơn là kinh qua các vị trí đứng đầu các tỉnh hoặc bộ.
Công điện ghi nhận, chống Mỹ, nhưng có vẻ không góp phần vào cuộc chiến tranh Việt Nam, Tô Huy Rứa lại được tưởng thưởng huân chương cho “cuộc chiến chống Mỹ.”
Nhân vật này học Triết học Marxist, học Toán, lấy tiến sĩ Triết tại Liên Xô, làm bí thư thành ủy Hải Phòng, được bổ nhiệm phó giám đốc Học Viện Chính Trị- Hành Chánh Quốc Gia Hồ Chí Minh năm 1996. Ông ta nắm chức giám đốc vào năm 2004, rồi vào Ban Bí Thư năm 2006, sau đó, ông ta giữ chức Trưởng Ban Tư Tưởng-Văn Hóa Trung Ương.
Sau khi Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ tại Washington nhận được công điện từ Tòa Ðại Sứ ở Hà Nội, đầu năm 2010, họ có công điện trả lời.
Công điện trả lời nói rằng “chúng ta có rất ít thông tin về Tô Huy Rứa,” và “với khả năng thăng tiến của Rứa tại Ðại Hội Ðảng 11, và với khuynh hướng chống Mỹ của cơ quan của ông ta, chúng tôi sẽ tiếp tục đọc, với sự quan tâm, bất cứ tường trình nào liên quan đến Tô Huy Rứa. Ðại Hội Ðảng đang đến gần, chúng ta cần bất cứ thông tin nào liên quan đến những diễn tiến quyền lực về vị trí Tổng Bí Thư, Chủ Tịch Nước, Bộ Chính Trị, và các vị trí chủ chốt của Ban Bí Thư.”
Tại Ðại Hội Ðảng CSVN lần thứ 11, ông Rứa tiếp tục được ở lại Bộ Chính Trị nhưng không “thăng tiến” như dư luận tiên đoán. Tuy nhiên, ông làm Trưởng Ban Tổ Chức Trung Ương từ tháng 2, 2011 đến nay.
Cả hai công điện, một gởi đi từ Hà Nội, và một gởi trả lời từ Washington D.C., đều đánh dấu “MẬT.”
–––
DongBan@nguoi-viet.com
*
Tòa Đại Sứ Hoa Kỳ Đánh Giá: Tô Huy Rứa bắt đầu kiếm tiền được từ năm 1996
Trong một điện văn kín viết cuối năm 2009, ngày 15/12, được tiết lộ trên Wikileaks ngày 30/08/2011, Toà Đại Sứ Hoa Kỳ viết rằng Tô Huy Rứa, vừa được bầu vô Bộ Chính Trị hồi đầu năm và là Trưởng ban Tư tưởng Trung ương của Đảng CSVN, bắt đầu vô điạ vị “kiếm tiền được” từ năm 1996: “Có lẽ Rứa chỉ bắt đầu thực sự có quyền hành làm đàn anh và bổ nhiệm chức vụ cho đàn em – [tức là] kiếm tiền – khi được vào Ủy Ban Trung Ương [Đảng] năm 1996 và sau đó được bổ nhiệm vô chức vụ Bí Thư Đảng tại Hải Phòng năm 1999.”
Với tựa đề “Nhận xét Sơ khởi về Tô Huy Rứa, Tay Cà chớn trong Bộ Chính Trị” (phỏng dịch “Preliminary Assessment of Politburo Bad Boy To Huy Rua”), điện văn này viết tiếp: “Theo chúng tôi nhận định thì việc Hứa được lên chức [vô Bộ Chính trị] vừa phản ảnh vừa tăng cường khuynh hướng sắt đá kể từ vụ bắt các phóng viên điều tra vụ PMU-18 hơn một năm trước đây. Việc lên chức này cũng đánh dấu tầm ảnh hưởng đang gia tăng của Ban Tuyên Giáo Trung Ương, mà Rứa nắm từ năm 2006”
Viết tiếp về ảnh hưởng của Tô Huy Rứa,: “Ảnh hưởng trực tiếp nhất của Rứa có lẽ là ở việc xiết chặt báo chí, .. và xiết chặt văn chương và nghệ thuật .. Những bài xã luận của tờ Quân Đội Nhân Dân phản ảnh quan điểm của Rứa chống lại các hợp tác với Mỹ .. Bàn tay của Tô Huy Rứa có thể thấy được trong vụ đưa Lê Công Định lên TV”
Điện văn của TĐS Hoa Kỳ cũng nói về thứ tự quyền hành trên Rứa và, đặc biệt, viết rằng nếu tưởng Nguyễn Tấn Dũng muốn cải cách chính trị thì đó là tưởng lầm: “Rứa trực tiếp thuộc quyền điều khiển của Trương Tấn Sang và dưới quyền của Nông Đức Mạnh qua Sang, gần như Rứa muốn làm gì cũng phải được sự hỗ trợ của Sang, Mạnh, và Dũng .. Một số quyết định cứng rắn, như QĐ 97, bắt nguồn không phải từ Rứa mà từ Nguyễn Tấn Dũng, Dũng thường được nhiều người lầm tưởng là muốn cải cách chính trị. Dựa vào tất cả những gì chúng tôi biết được thì đợt đàn áp hiện nay phản ảnh ý muốn chung của mọi thành viên Bộ Chính Trị và cũng không khác gì những đợt đàn áp trước đây khi chuẩn bị cho Đại hội Đảng.”
* Sau đây là nguyên văn tiếng Anh của điện văn nói trên:
“1. (C) Following is Post’s evaluation of To Huy Rua, Chairman of the CPV Propaganda and Education Commission, whom many identify as a leading hard-line voice within the Politburo. We welcome comment from INR/B and other analysts.
2. (C) The Politburo’s newest member, To Huy Rua, is considered by many to be a dark-horse contender for the position of General Secretary in 2011 (ref A). His selection to the Politburo at the Ninth Plenum in January (ref B) corresponded with a hardening of the Party’s rhetoric, with “peaceful evolution” now augmented by references to “self-evolution” (ref C). His ascension, in our view, both reflected and reinforced a hard-line trend in evidence since the arrests of the PMU-18 journalists over one year ago (ref D). It also marked an increase in stature for the Commission on Propaganda and Education, which Rua has chaired since 2006. Rua’s fingerprints were clearly on the decision to air taped confessions of Le Cong Dinh (ref E), as well as Central Committee Decree 34 (ref F).
3. (C) Rua is a hardliner, to be sure. Tempting as it is, though, it would be a mistake to attribute all our difficulties to Rua’s plotting — a point explicitly made by blogger Huy Duc immediately after he was fired from Saigon Tiep Thi magazine in August (ref G). Rua answers directly to CPV Standing Secretary Truong Tan Sang and through him to General Secretary Nong Duc Manh, and there is very little that Rua could do without significant backing from Sang, Manh, or Prime Minister Nguyen Tan Dung. (Sang has, in fact, overruled decisions made by Rua, for example on media coverage of bauxite. See ref H). Some restrictive decisions, such as Decision 97, originated not from Rua but from PM Dung, who is often mistakenly identified as a political reformer (ref I). As best we can tell, the current crackdown on political dissent reflects a consensus among Politburo members and is consistent with past practice in advance of CPV Party Congresses.
4. (C) So, what exactly is To Huy Rua’s influence and how is it brought to bear? Rua appears to have no say on economic matters. Nor has his anti-U.S. rhetoric thwarted significant advances in the mil-mil relationship, though it has found voice in prominent editorials in Quan Doi Nhan Dan. And, again, it is likely that Vietnam would be cracking down on political dissent anyway, with or without Rua. Rua’s influence is probably most directly felt in increased restrictions on the press, on a heightened attention to ideology in the recruitment of cadre (though how much is lip service is hard to tell), and in literature and the arts. He is likely to rally opposition to U.S. programs such as the Peace Corps and Fulbright and to obstruct efforts to engage on governance. Rua’s influence can also, we would argue, be felt in what is not happening — in today’s climate, Rua’s ideological palaver has crowded out arguments for reform. In terms of factional politics, Rua is probably adding support to conservative elements affiliated with former General Secretary Le Kha Phieu, an archrival of the former reformist Prime Minister Vo Van Kiet, whose followers have seen their influence steadily diminish in the year since Kiet’s death.
5. (C) Biographical Notes: Like Le Kha Phieu, To Huy Rua hails from Thanh Hoa, though unlike Phieu, Rua probably did not begin to acquire real influence over patronage and appointments — money — until he entered the Central Committee in 1996 and was named Haiphong Party Secretary in 1999. Rua is a prime example of an “ideological cadre,” a member of the Hanoi-centered elite who rose to prominence through academia and the Party ideological/propaganda structure, rather than through the provinces or ministries (ref J). In 1965, when he was 18, Rua joined the Youth Volunteers to Combat the Americans, a civilian organization that provided logistical support for PAVN and NLF forces, and in 1970 he began his studies in Marxist philosophy at the Central Political Propaganda and Training School, while also studying math at Hanoi University. (Details are sketchy, but it appears that Rua did not take part in the U.S. war, though he did earn a medal for “anti-U.S. struggle.”) In the early 1980s, Rua completed his graduate studies at the Soviet Academy of Social Sciences, earning a Ph.D. From his return to Hanoi until his appointment in Haiphong, Rua rose steadily through the academic/Party hierarchy and was named as the Deputy Director of the Ho Chi Minh Political Academy in 1996. In 2004 he became the Academy’s Director. Rua joined the CPV Secretariat in 2006, the same year he took over as Chair of the Propaganda and Ideology Commission, a position he continues to hold.
No comments:
Post a Comment