Một kỷ nguyên mới trong chính sách đối ngoại của Mỹ

Fareed Zakaria, CNN  ( Trần Ngộ  dịch ) -Tháng Ba, nhiều nhân vật tân bảo thủ ở Hoa Thịnh Đốn (Washington) đã cực kỳ thô bạo lên án đường lối của Tổng thống Obama đã được xử lý can thiệp ở Libya. Họ lập luận rằng ông đã làm quá ít và hành động quá muộn - đó là cách tiếp cận của ông đã quá đa phương và thiếu sự gắn kết. Họ liên tục chỉ trích Tổng thống Obama, trong những lời của một cố vấn vô danh ở Tòa Bạch Ốc (White House), "chỉ huy từ phía sau" – ("leading from behind.")

Nhưng bây giờ những nhà phê bình phải đối mặt với sự thành công của hoạt động Libya, họ đang thay đổi điều chỉnh của họ và tuyên bố quan hệ cha con của hoạt động này. Họ được tiếp tục lập luận rằng nếu lời khuyên của họ đã được chú ý, sự can thiệp ở Libya đã được mau lẹ và thậm chí còn thành công hơn. Nhưng sự can thiệp của Libya là rất có ý nghĩa chính xác bởi vì nó đã không làm theo mô hình truyền thống của các biện pháp can thiệp do Mỹ dẫn đầu. Thật vậy, nó đưa ra một kỷ nguyên mới trong chính sách đối ngoại của Mỹ.

Hoa Kỳ đã quyết định rằng họ chỉ can thiệp vào Libya nếu nó có thể thiết lập một số điều kiện:

1) Một nhóm địa phương đã sẵn sàng để chiến đấu và chết cho sự thay đổi, nói cách khác, "năng lực bản địa".

2) địa phương công nhận tính hợp pháp trong các hình thức yêu cầu can thiệp của Liên đoàn Ả Rập.

3) tính hợp pháp trong các hình thức của Nghị quyết 1973 của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc.

4) thuần chủng chia sẻ gánh nặng với Anh và Pháp một cách chính xác có bao nhiêu phi vụ họ sẽ sẵn sàng để tham gia và chính xác mức độ cam kết mà họ sẽ sẵn sàng để cung cấp.

Đó là chỉ khi tất cả những điều kiện đã được hoàn thành mà chính quyền Obama đã đồng ý đóng một vai trò quan trọng nhưng hỗ trợ trong hoạt động Libya.

Điều quan trọng cần nhấn mạnh rằng mặc dù nó là một "vai trò hỗ trợ," Hoa Kỳ làkhông thể thiếu cho hoạt động. Không ai khác có thể đã loại bỏ hệ thống phòng không của Gadhafi - và, có hiệu quả, lực lượng không quân của mình trong vòng ba ngày. Nếu không có " Hoa Kỳ, hoạt động ở Libya không thể xảy ra. Tuy nhiên, Mỹ cũng đã được "hỗ trợ" theo nghĩa rằng sau khi những cuộc tấn công ban đầu, nó di chuyển tránh mặt và yêu cầu liên minh NATO của mình để làm các việc quan trọng hơn. Sauđó, Mỹ đã can thiệp chỉ khi nó cảm thấy họ cần phải. Tất cả điều này cho thấy một mô hình rất khác nhau cho các can thiệp, mà tôi tin là một cải tiến lớn so với mô hình cũ, mở rộng và tốn kém.

Mô hình mới làm hai việc:

Đầu tiên, nó đảm bảo rằng có thực sự là một liên minh địa phương cam kết các mục tiêu tương tự như liên minh bên ngoài. Bằng cách này, có nhiều tính hợp pháp trên mặt đất. Và nếu có bất cứ điều gì Afghanistan và Iraq đã dạy chúng ta, đó là tính hợp pháp địa phương là quan trọng.

Thứ hai, mô hình này đảm bảo rằng có chia sẻ gánh nặng chính hãng để Hoa Kỳ không phải là sở hữu đất nước như đã xảy ra quá thường xuyên trong quá khứ. So với các cuộc chiến tranh ở Iraq và Afghanistan, hoạt động Libya là một khế ước giao kèo. Chi phí khoảng một tỷ USD ($1 billion). Các cuộc chiến tranh ở Iraq và Afghanistan chung chi phí một ngàn ba trăm tỷ USD ($1.3 trillion). Nóicách khác, thành công ở Libyacó thể đạt được ít hơn một phần mười của một phần trăm của chi phí của các can thiệp ở Iraq và Afghanistan. Đó không phải là một mô hình xấu cho tương lai.

Bây giờ có những chỉ trích của phương pháp này cả hai bên phải và bên trái.Một số bên trái - sự tự do tuyệt vời người theo chu nghia quốc tế là kinh hoàngbởi thực tế là người dân ở Benghazi cổ vũ cho Tổng thống Pháp NicolasSarkozy.Họ nghĩ rằng chỉ có tên của Tổng thống Obama nên được trên môi củaLybia giải phóng. Nhưng có thực sự là không có gì sai trái với một thế giới mà trong đó người châu Âu cũng kết hợp với các nguyên nhân gây ra tự do và quyền tự do. Nó có nghĩa là họ cũng sẽ sẵn sàng chịu những gánh nặng và phải trả một số chi phí của can thiệp. Và nó có nghĩa là họ có nhiều khả năng được tham gia vào quá trình khó khăn của việc tái thiết.

Mô hình cũ của lãnh đạo Mỹ - nơi mà chúng ta mất tất cả các quyết định, mangtất cả những gánh nặng, trả tất cả chi phí và đưa tất cả vẻ rực rở đã thay đổi.Người dân ở Washington sẽ phải nhận ra rằng khi các nước khác nhận lấy trọng trách , họ cũng sẽ tự nhiên nhận được một số cổ phần của công trạng. Đó là quan trọng hơn Libya được cứu hơn mà Washington được xem như là vị cứu tinh duynhất.

Trong tương lai, chúng ta một lần nữa sẽ phải thực hiện theo mô hình này hạnchế can thiệp. Hoa Kỳ sẽ không có các loại ngân sách quốc phòng cũng nhưcác quốc gia sẽ tham gia vào một loạt các hoạt động quân sự lớn ở các nước,thẳng thắn, không quan trọng đến lợi ích quốc gia của chúng ta. Bộ trưởng Quốc phòng Robert Gates đã rất rõ ràng và ông đã đúng: Libya là không quan trọng đối với lợi ích quốc gia của chúng ta.Điểm là, tuy nhiên, cuộc cách mạng Libya là một sự kiện quan trọng trong bối cảnh mùa xuân Ả Rập và rằng nếu chúng ta có thể hữu ích, nó sẽ có lợi ích lớn cho Libya và đến Mỹ.

Các câu hỏi trước Libya là: can thiệp như vậy có thể được thành công trong khi vẫn giữ chi phí kiểm soát cả con người và tài chính.

Câu trả lời của hôm nay là: Có.

Trần Ngộ lược dịch từ:

http://globalpublicsquare.blogs.cnn.com/2011/08/23/a-new-era-in-u-s-foreign-policy/?hpt=hp_c1