Đã quá trễ cho một tên độc tài tham quyền cố vị ? Số phận ông Gaddafi sắp được phán quyết

Trưởng công tố viên của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) hôm qua (16/5) đã đệ đơn lên tòa án đề nghị phát lệnh truy nã đối với Tổng thống Libya Muammar Gaddafi vì các tội ác chống lại loài người. Động thái này được đưa ra đúng một ngày sau khi chính quyền của ông Gaddafi đưa ra đề xuất ngừng bắn nếu NATO chấp nhận chấm dứt các cuộc không kích.

Trưởng công tố viên ICC – ông Luis Moreno-Ocampo cho biết, ông cũng đang tìm kiếm lệnh bắt giữ đối với một trong những người con trai của ông Gaddafi – Seif al-Islam và người đứng đầu cơ quan tình báo Libya – Abdullah Senussi.

“Ngày hôm nay, văn phòng trưởng công tố đã đề nghị Tòa án Hình sự Quốc tế phát lệnh bắt giữ đối với 3 quan chức Libya,” ông Moreno-Ocampo đã tiết lộ như vậy tại một cuộc họp báo ở The Hague. Đây là nơi có trụ sở của ICC.

Trưởng công tố viên người Argentine cho hay, có những bằng chứng rõ ràng chứng tỏ “cá nhân Tổng thống Gaddafi đã ra lệnh tấn công vào dân thường Libya “.

Một hội đồng các thẩm phán của ICC hiện đang xem xét để đưa ra quyết định cuối cùng xem liệu có chấp nhận hay bác bỏ đề nghị của công tố viên Moreno-Ocampo.

Các cuộc biểu tình chống chính quyền hơn 40 năm tuổi của ông Gaddafi bắt đầu bùng phát từ giữa tháng 2. Theo ông Moreno-Ocampo, hàng ngàn người đã thiệt mạng trong các cuộc bạo lực ở đất nước này và có khoảng 750.000 đã buộc phải chạy trốn khỏi đất nước.

Ngoại trưởng Anh William Hague đã kêu gọi cộng đồng quốc tế “ủng hộ hoàn toàn” cho ICC. “Tôi hoan nghênh thông báo của trưởng công tố viên ICC. Tình hình nhân quyền ở phía tây Libya và cách hành xử của chính quyền Tổng thống Gaddafi đang gây ra mối quan ngại sâu sắc,” ông Hague phát biểu.

Phe nổi dậy Libya cũng lên tiếng ca ngợi động thái của ICC nhưng cho biết ông Gaddafi cần phải được đưa ra xét xử trong nước trước.

Trong lúc này, diễn biến tình hình chiến sự ở Libya vẫn rất căng thẳng. NATO gần đây đã tăng cường các cuộc không kích dữ dội vào thủ đo Tripoli. Đêm qua, người ta đã nghe thấy hai tiếng nổ rung chuyển ở khu vực Bab Al-Aziziya thuộc thủ đô. Đây là nơi dinh thự của ông Gaddafi tọa lạc. Dù luôn phủ nhận việc nhằm mục tiêu vào Tổng thống Gaddafi nhưng các cuộc tấn công của NATO trong những ngày này liên tục chĩa vào các khu dinh thự và nơi ở của Nhà lãnh đạo Libya.

NATO chính thức can thiệp vào tình hình Libya từ hôm 31/3. Tuy nhiên, sau gần hai tháng tham chiến với hàng ngàn các cuộc không kích, NATO vẫn không thể đánh gục được quân của Tổng thống Gaddafi. Trong bối cảnh bế tắc kéo dài, nhiều người tin rằng, NATO đang nóng lòng muốn tiêu diệt ông Gaddafi. Động thái này của NATO đang vấp phải sự phản đối của nhiều nước, trong đó có Nga và Trung Quốc.

Chính quyền của Gaddafi “chỉ còn được tính bằng ngày”

Italia – một trong những nước tham gia tích cực nhất vào chiến dịch can thiệp quân sự ở Libya, mới đây tuyên bố, chính quyền của Tổng thống Gaddafi sắp chấm hết.

Ngoại trưởng Italia Franco Frattini hôm qua (16/5) đã nói, chính quyền của Nhà lãnh đạo Muammar Gaddafi hiện giờ chỉ còn “được tính bằng ngày” và rằng một số thành viên chính phủ Libya đang tìm cách để cho Tổng thống của họ đi sống lưu vong ở nước ngoài.

Phát biểu trong một cuộc trả lời phỏng vấn Kênh truyền hình số 5, ông Frattini cho hay: “Số phận chính quyền Libya hiện tại chỉ được tính bằng ngày. Đây là thông điệp đang đến từ chính giới nội bộ bên trong chính quyền của ông Gaddafi”.

Theo lời Ngoại trưởng Italia, “một số thành viên nội các Libya đã bí mật nói điều trên và họ cũng cho rằng, ông Gaddafi đang tìm kiếm một lối thoát ra đi trong danh dự”.

Ông Frattini cho biết, ông tin là những tay chân thân cận của Tổng thống Gaddafi đang tìm kiếm một “nơi thích hợp để ông này trốn đi và biến mất mãi mãi trên chính trường”.

“Chúng tôi đang hợp tác với Liên Hợp Quốc để tìm một lối thoát chính trị trong đó, ông Gaddafi và gia đình có thể rời khỏi Libya”, Ngoại trưởng Frattini nói thêm.

Trước đó, hồi cuối tuần trước, Ngoại trưởng Frattini – một thành viên của Đảng Nhân dân Tự do cầm quyền của Thủ tướng Silvio Berlusconi, đã cho biết, sức ép của cộng đồng quốc tế đang khiến chính quyền Libya tan rã từ bên trong.

Những phát biểu trên của ông Frattini được đưa ra trong bối cảnh Italia đang tiến hành một phần các cuộc bầu cử địa phương. Đây được xem là phép thử quan trọng đối với uy tín của ông Berlusconi hiện giờ ở đất nước Italia sau những scandal tình dục ầm ĩ gần đây. Nhiều người cáo buộc, chính phủ của ông Berlusconi đang lợi dụng tình hình ở Libya để giành lợi thế trong cuộc bầu cử.
Kiệt Linh – (tổng hợp)

NATO không kích đại bản doanh
của Gadhafi, Bộ Nội vụ
bốc cháy

Sớm nay NATO đã không kích 2 tòa nhà trong đại bản doanh của nhà lãnh đạo Gadhafi, trong đó có Bộ Nội vụ Libya. Trong một diễn biến khác, đại diện của ông Gadhafi hôm nay dự kiến sẽ có các cuộc đàm phán với giới chức Nga tại Mátxcơva.
Bộ Nội vụ bốc cháy ngùn ngụt
Sớm nay người ta đã nghe thấy những tiếng nổ lớn ở gần dinh thự của đại tá Gadhafi tại thủ đô Tripoli. Giới chức Libya đã dẫn phóng viên tới hiện trường vụ không kích.
Binh sỹ và người dân trước tòa nhà bị bốc cháy ngùn ngụt sau vụ không kích của NATO tại đại bản doanh của ông Gadhafi ngày 17/5.

Khi các phóng viên tới nơi, khói lửa vẫn bốc lên ngùn ngụt tại các tầng trên cùng của tòa nhà Bộ Nội vụ, trong khi hàng chục thanh niên, với một số mang súng trường tụ tập bên ngoài cổng tòa nhà. Một số mang ảnh chân dung lớn bằng người thật của nhà lãnh đạo Gadhafi, hô vang khẩu hiệu: “Cuộc cách mạng sẽ tiếp tục!”.
Tòa nhà được cho là trụ sở Bộ Nội vụ Libya.
Gần đó, khói đen tỏa ra từ một tòa nhà mà giới chức Libya cho biết có văn phòng của các quan chức giám sát các vụ việc tham nhũng. Binh sỹ đã thu lượm những giấy tờ bị cháy một nửa giữa đống kính vỡ, bê tông bị sập, trong khi chiến đấu cơ lượn vòng bên trên để thả nước dập lửa.

Moussa Ibrahim phát ngôn viên chính phủ Libya cho rằng Bộ Nội vụ bị tấn công do tòa nhà chứa các tài liệu về lãnh đạo phe nổi dậy ở Benghazi.

Lính cứu hỏa đang cố gắng dập lửa tại tòa nhà có cơ quan chống tham nhũng của Libya.
“Nếu NATO thực sự muốn bảo vệ dân thường…thì chúng tôi có thể kêu gọi họ ngừng tấn công và đàm phán với chúng tôi”, người phát ngôn nói.

Sau các vụ không kích, tiếng súng lác đác vang lên gần khách sạn Tripoli, nơi các phóng viên đang ở. Cảnh sát đã phong tỏa con đường gần đó, nhưng lý do bắn súng hiện vẫn chưa rõ.

Còn đài truyền hình Libya cho hay NATO cũng không kích Tajoura, khu vực ở Tripoli và Zawiya, cách tây thủ đô khoảng 50km. Theo đài truyền hình, nhiều người thiệt mạng và bị thương.

Trước đó, ít nhất 3 tiếng nổ được cho là do NATO không kích đã làm rung chuyển cửa kính các tòa nhà quanh thủ đô vào cuối ngày thứ hai. Hiện chưa rõ mục tiêu tấn công, nhưng ông Ibrahim tin rằng máy bay NATO nhắm vào dinh thự của nhà lãnh đạo Gadhafi.
Phan Anh

Theo BBC, AP

Raw Video: NATO hits Libyan “Security Building”
11 hours ago – AP 1:21 | 693 views
Libyan officials claim air attacks have started fires at a security building and another said to be involved with investigating corruption (May 17)

Phái viên của Gadhafi
tới Nga đàm phán

Các phái viên của đại tá Gadhafi hôm nay tham gia các cuộc đàm phán với giới chức Nga tại Matxcơva, trong bối cảnh Tòa án Tội phạm Quốc tế (ICC) đang gây sức ép đòi bắt giữ nhà lãnh đạo Libya này.

Ban đầu, các đại diện của ông Gadhafi dự định tiếp xúc với cả các quan chức phe đối lập trong các cuộc đàm phán riêng tại Nga. Tuy nhiên, vì những lý do kỹ thuật, các cuộc gặp này đã không được diễn ra, BBC đưa tin. Điện Kremlin vẫn từ chối thừa nhận phe đối lập là chính quyền hợp pháp tại Libya, đồng thời duy trì quan hệ chính thức với chính quyền Gadhafi.

Ông Gadhafi đang phải đối mặt với lệnh bắt của ICC. Ảnh: AP

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov hôm qua cho hay: “Chúng tôi đồng ý tổ chức các cuộc gặp tại Matxcơva với các đại diện của cả chính quyền Gadhafi lẫn phe đối lập.” Ông Lavrov cũng hi vọng các cuộc đàm phán với phe đối lập sẽ được nối lại trong một tương lai gần, sau khi bị hoãn lại.

Ngoại trưởng Nga nhấn mạnh nước này sẵn sàng đối thoại với tất cả các bên, đồng thời nhắc lại rằng Matxcơva kêu gọi chấm dứt giao tranh tại Libya.

Các phái viên của Gadhafi tới Nga trong bối cảnh ICC bắt đầu gây sức ép. Công tố viên trưởng Luis Moreno-Ocampo của ICC hôm qua tuyên bố đại tá Gadhafi, con trai ông là Saif al-Islam và giám đốc cơ quan tình báo Libya phải chịu trách nhiệm lớn nhất cho “những cuộc tấn công có hệ thống và tràn lan” nhằm vào thường dân nước này.

Ông Moreno-Ocampo cho hay, sau khi nghiên cứu hơn 1.200 tài liệu và 50 đoạn phỏng vấn với những nhân vật trong cuộc và các nhân chứng quan trọng, ICC có đầy đủ bằng chứng cho thấy đại tá Gadhafi “đã ra những mệnh lệnh cá nhân để thực hiện các vụ tấn công nhằm vào những thường dân không có vũ khí tại Libya”.

“Các lực lượng của ông ta tấn công thường dân Libya tại nhà của họ và cả những nơi công cộng, bắn đạn thật vào những người biểu tình, sử dụng vũ khí hạng nặng để bắn vào các đám tang và bố trí các tay súng bắn tỉa để tiêu diệt những người rời các nhà thờ Hồi giáo sau khi cầu nguyện”, vị công tố viên nói trong một cuộc họp báo tại trụ sở ICC ở The Hague, Hà Lan.

Theo ông Moreno-Ocampo, các hành động bức hại này vẫn đang tiếp diễn tại những khu vực thuộc quyền kiểm soát của chính quyền Gadhafi. Các lực lượng trung thành với nhà lãnh đạo Libya chuẩn bị sẵn một danh sách những người bị cáo buộc là có tư tưởng chống đối, để lùng bắt và bỏ tù họ tại thủ đô Tripoli, rồi tra tấn những người này và khiến họ biến mất.

Vị công tố viên ICC cũng cho biết thêm rằng, dựa trên những bằng chứng thu thập được từ những người trốn thoát khỏi Libya, ông đã gần như chuẩn bị xong một phiên tòa dành cho Gadhafi và các nhân vật liên quan.

Các thẩm phán của ICC hiện vẫn chưa quyết định việc có đưa ra lệnh bắt với những người kể trên hay không. Trong khi đó, chính phủ Libya tuyên bố không quan tâm tới động thái của ICC, còn Hội đồng Chuyển giao Quốc gia của phe đối lập lại ca ngợi diễn biến có lợi cho họ. Tuy nhiên, Abdel Hafez Ghoga, phó chủ tịch của hội đồng này mong muốn rằng Gadhafi phải bị xét xử tại Libya trước khi bị đưa ra một tòa án quốc tế.

Kể từ khi những cuộc biểu tình chống chính phủ nổ ra ở Libya ngày 15/2 tới khi liên quân NATO bắt đầu tấn công nước này ngày 19/3, khoảng 500 tới 700 dân thường đã chết.
Phan Lê

Nga yêu cầu Libya tuân hành nghị quyết của LHQ

VOA-Thứ Ba, 17 tháng 5 2011
Hình: AP
Tòa nhà của chính phủ Libya ở trung tâm thủ đô Tripoli bốc cháy sau vụ không kích của NATO, ngày 17/5/2011
Nga yêu cầu Libya tuân hành nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc (LHQ) và rút các lực lượng vũ trang ra khỏi những khu vực của thường dân.
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã gặp các thành viên trong chính phủ của lãnh tụ Libya Moammar Gadhafi tại Moskova ngày hôm nay.
Ông Lavrov nói rằng phía Libya cho biết họ sẵn lòng xem xét một kế hoạch hòa bình của Liên hiệp Phi châu nếu Nato chấm dứt chiến dịch oanh kích.
Yêu cầu của Nga được đưa ra trong lúc phi cơ của Nato bắn phá một tòa nhà của cơ quan an ninh Libya cùng với trụ sở chính của cơ quan chống tham nhũng ở trung tâm thủ đô Tripoli.

Cả hai tòa nhà này đều bốc cháy sau vụ không kích.
Ngoại trưởng Italia Franco Frattini nói rằng Liên hiệp quốc và các giới chức Libya đang tìm kiếm một phương cách để nhà lãnh đạo Libya đi sống lưu vong.

Trong khi đó, các giới chức Tunisia hôm nay cho biết Bộ trưởng dầu khí của Libya đã rời khỏi chức vụ và sang đào tị ở Tunisia.

Ông Shukri Ghanem giữ chức Chủ tịch Tổng Công ty Dầu khí Quốc gia Libya và là một thành viên kỳ cựu của chế độ Gadhafi. Các giới chức Libya chưa xác nhận vụ đào tị này.

Hôm qua, công tố viên của Tòa án Hình sự Quốc tế đã yêu cầu các thẩm phán ra lệnh bắt ông Gadhafi, một trong những người con trai của ông cùng với người đứng đầu cơ quan tình báo của ông, về các tội ác chống nhân loại.