Đình công ngày càng nhiều vì kinh tế khó khăn

Giới chức cho hay lạm phát cao và điều kiện làm việc nặng nhọc khiến các cuộc đình công xảy ra ngày càng nhiều ở trong nước.
Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết chỉ trong quý đầu năm nay, trên toàn quốc xảy ra tới 220 cuộc đình công, chủ yếu tại các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

Nhìn vào con số thống kê, người ta có thể thấy liên hệ giữa tình hình kinh tế với các cuộc đình công.
Một cuộc hội thảo được giới chức ngành lao động tổ chức tuần rồi nhằm lấy ý kiến góp ý sửa đổi Luật Lao động hiện hành cho hay con số các vụ đình công năm 2008 là 603, năm 2009 giảm đáng kể xuống còn 219 vụ nhưng năm 2010 tăng lên 424 vụ.

Những người tham gia hội thảo đánh giá "tình trạng đình công, bãi công đang có diễn biến đáng quan ngại".
Ông Mai Đức Chính, Phó Tổng liên đoàn, được trang tin Kinh tế Việt Nam dẫn lời nói một trong những nguyên nhân chính là do mức lương "chưa thỏa đáng".

Ông Chính nói: "Mức lương công nhân làm việc tại các nhà máy, doanh nghiệp - nhất là ở các doanh nghiệp dệt may - hiện chưa thỏa đáng và mới đáp ứng 60% nhu cầu cuộc sống tối thiểu của người công nhân".

Thiệt hại lớn

Được biết 80% số vụ đình công bắt nguồn từ vấn đề lương bổng và chủ yếu tập trung ở các doanh nghiệp da dày, may mặc.

Định mức lao động quá cao cũng là một lý do khác làm xảy ra đình công.

Trong khi đó, Thứ trưởng Bộ Lao động-Thương binh-Xã hội Phạm Minh Huân cũng được dẫn lời nêu một nguyên nhân khác, là giữa người lao động và doanh nghiệp "chưa có sự trao đổi thông tin một cách dân chủ".
Các cuộc đình công xảy ra với sự tham gia của ngày càng nhiều công nhân, có cuộc thu hút hàng chục nghìn người và kéo dài nhiều ngày.

Ảnh hưởng của đình công, bãi công tới hoạt động của các công ty vô cùng to lớn, có những cuộc gây thiệt hại hàng chục triệu đôla cho doanh nghiệp.

Chính phủ Việt Nam mới đây đã giảm mục tiêu tăng trưởng GDP cho cả năm 2011 xuống 6,5%, thấp hơn nhiều so với mục tiêu đặt ra trước đó là 75-7,5%.

Giới chức nói trọng tâm hiện nay là kiềm chế lạm phát. Chính phủ tuyên bố cố gắng giữ lạm phát năm 2011 ở mức tương đương với 2010, tức là 11,75%.

Lương là nguyên nhân gốc
của đình công

Xu hướng gia tăng các vụ đình công của công nhân, nhất là ở các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, đang được coi là một nguyên nhân làm ảnh hưởng tới môi trường đầu tư của Việt Nam.

Một cuộc đình công đòi tăng lương tại KCN Nomura (Hải Phòng) (ảnh: internet)

Tại buổi hội thảo đối thoại với doanh nghiệp Đài Loan và lấy ý kiến góp ý sửa đổi Luật Lao động hiện hành tổ chức tuần qua, ông Hoàng Trí Bằng, Trưởng đại diện văn hóa - kinh tế Đài Bắc tại Việt Nam, nói trong 17 năm sau khi Luật Lao động được thực thi, bình quân mỗi năm có 194 vụ đình công, bãi công tại Việt Nam.
Trong đó, năm 2008 là 603 vụ, năm 2009 là 219 vụ, năm 2010 là 424 vụ và quý 1/2011 đã có tới 220 vụ. Đây là số liệu cho thấy tình trạng đình công, bãi công đang có diễn biến đáng quan ngại.

Đại diện Công ty Giầy Tân Ngưỡng tại Hải Phòng cho biết, doanh nghiệp này hiện có 16.000 công nhân viên, cuộc bãi công ngày 13/4 và kéo dài 9 ngày khiến doanh nghiệp này phải điều chỉnh lương 4 lần và sau khi điều chỉnh đã tăng lên 1,8 triệu đồng, cùng với việc điều chỉnh một số khoản phúc lợi khác cho người lao động.

Đại diện doanh nghiệp này cho biết: trong 9 ngày đình công, tổn thất của Tân Ngưỡng là 40 triệu USD.

Nói về những nguyên nhân dẫn đến tình trạng đình công đang có xu hướng ngày càng gia tăng ở các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam, ông Mai Đức Chính, Phó chủ tịch Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam, nhìn nhận mức lương công nhân làm việc tại các nhà máy, doanh nghiệp - nhất là ở các doanh nghiệp dệt may - hiện chưa thỏa đáng và mới đáp ứng 60% nhu cầu cuốc sống tối thiểu của người công nhân.

Với mức lương từ 1,6 - 1,7 triệu đồng/tháng thì trong bối cảnh giá cả các mặt hàng hàng thiết yếu tăng, thì cuộc sống của người lao động rất khó khăn, ông Chính nói.

Hiện nay 80% số vụ đình công, bãi công đều bắt nguồn từ vấn đề lương của người công nhân và chủ yếu tập trung ở các doanh nghiệp da dày, may mặc. Vấn đề đặt ra là cải thiện tiền lương để người lao động gắn bó với doanh nghiệp và được đối xử bình đẳng giữa người lao động và người sử dụng lao động.

Trên thực tế hiện nay, có doanh nghiệp đặt ra định mức quá cao khiến người lao động dù làm hết sức vẫn không đủ định mức, không đạt định mức lương thấp, không thưởng và công nhân đã đề nghị xem lại định mức nhưng không sửa đổi định mức và không có trao đổi giữa hai bên dẫn đến đình công.

Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Phạm Minh Huân cũng nêu một nguyên nhân khác, đó là giữa người lao động và doanh nghiệp chưa có sự trao đổi thông tin một cách dân chủ.

Nhiều ý kiến của các nhà quản lý, các đại diện doanh nghiệp cùng có chung quan điểm rằng, cần phải có sự sửa đổi, bổ sung toàn diện Bộ luật Lao động để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn.

Ông Lê Xuân Thành, Phó vụ trưởng Vụ Lao động tiền lương (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) - đại diện ban soạn thảo Luật Lao động - cho biết: quan điểm sửa đổi Bộ luật Lao động sẽ hướng tới xu hướng hòa nhập kinh tế thế giới, đảm bảo quyền bình đẳng của người lao động và người sử dụng lao động và giải quyết các vấn đề quan hệ lao động trên thị trường hiện nay. Tiến tới hạn chế bớt các văn bản hướng dẫn, các văn bản dưới luật để đưa luật vào cuộc sống.

Bản dự thảo mới nhất tháng 1/2011, gồm 17 chương và 275 điều và tập trung vào quan hệ lao động và giải quyết tranh chấp lao động và tiến tới chuyên nghiệp hóa đội ngũ hòa giải và các vấn đề đình công cũng được cải thiện để giải quyết môi trường đầu tư, hướng đến môi trường đầu tư đạt tiêu chuẩn.

Ông Thành cũng cho rằng, hiện nay mức lương tối thiểu rất thấp và tiến tới phải đảm bảo cuộc sống của người lao động.

Tuy nhiên, theo ông Phạm Minh Huân, chờ đến lúc thông qua Luật Lao động sửa đổi cũng cần thời gian, vì vậy trong lúc này cần tìm ra giải pháp.

Ông Huân nói, thời gian tới, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ trình Chính phủ để điều chỉnh mức lương tối thiểu cho phù hợp, đáp ứng nhu cầu của người lao động và sẽ lấy ý kiến của doanh nghiệp để phù hợp với lợi nhuận kinh doanh tránh gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Để hạn chế tình trạng đình công, ông Mai Công Chính cho rằng trong tình hình giá cả tăng cao, đời sống khó khăn, doanh nghiệp cần chia sẻ với công nhân và tăng cường sự trao đổi dân chủ nhằm hạn chế đình công.

Còn vị đại diện tập đoàn Poutren Việt Nam thì đề xuất, các cơ quan chức năng Việt Nam cần tăng cường thanh tra các công ty không tuân thủ pháp luật Việt Nam, bởi đã có có những doanh nghiệp đã không tuân thủ tăng lương, bảo hiểm xã hội, phúc lợi xã hội gây đình công ảnh hưởng đến công ty khác, gây bất an cho người sử dụng lao động và người lao động để đảm bảo quyền lợi của các nhà đầu tư.

Theo Tâm Thiện
VnEconomy