 |
| Ảnh: foxnews |
16 tháng Tư là ngày kỷ niệm 20 năm, ngày bắt đầu của cuộc nỗi dậy mùa xuân tại Bắc Kinh.
20
mươi năm trước, tại thủ đô Bắc Kinh, Thượng Hải và khoảng chừng 370
thành phố khác, người dân Trung Quốc đã đổ ra các đường phố để tiếc
thương cho cái chết của vị lãnh tụ cải cách Hồ Diệu Bang và đồng thời
yêu cầu lãnh đạo đương quyền phải thay đổi đường lối cai trị.
Đảng cộng
sản sau những bất đồng về phương cách để đối phó với phong trào quần
chúng chống đối, đã ra lệnh cho quân đội bắn chết những người biểu tình
tay không tấc sắt.
Tại Bắc Kinh, quân
đoàn thiện chiến 27 tiến vào trung tâm của thủ đô, giết chết cả hàng
trăm và có thể là cả hàng ngàn người dân thường trú, công nhân và sinh
viên. Người dân Trung Quốc gọi sự kiện này bằng mật hiệu “64” cách gọi
vắn tắt cho thảm trạng xảy ra vào ngày 4 tháng 6 năm 1989. Còn với những
người ngoại quốc thì họ gọi đó là cuộc “thảm sát Thiên An Môn”.
“Chúng
ta không sợ đổ máu” Chủ tịch Đặng Tiểu Bình lúc ấy đã nói như thế. Ông
ấy đã ra cái lệnh dẹp loạn giết người nhằm dạy cho dân chúng một bài học
về sự tuân phục. Tuy nhiên những vị lãnh đạo kế thừa đuờng lối của ông
như Giang Trạch Dân, hay Hồ Cẩm Đào lại áp dụng một biện pháp khác.
Những
vị lãnh đạo Trung Quốc ngày nay, khi bị buộc phải nói về sự kiện Thiên
An Môn thì họ gọi chuyện tắm máu này là “vụ việc 1989” và đa phần vụ
việc này đã bị cấm đoán trên các diễn đàn quốc gia. Sách vở không được
nhắc tới, thầy giáo không được dạy, các phương tiện truyền thông đều làm
lơ về cái đêm kinh hoàng đó. Các trang mạng phải xóa bỏ các chủ đề liên
quan tới chuyện thảm sát, trang tìm kiếm nội địa ngăn chận những bài
viết về Thiên An Môn.
Kết quả của
chính sách kiểm soát chặc chẽ này của chính phủ là những người trẻ của
Trung Quốc đã không học được bài học của họ Đặng. Bằng chứng là vào năm
1996 chúng tôi có một người bạn là người Thượng Hải, tên là Minh cô ấy
độ khỏang chừng trên 20 tuổi đã tỏ vẻ không tin khi lần đầu cô biết về
sự kiện “thảm sát Thiên An Môn”.
Trong
bữa cơm tối, câu chuyện bi thảm ấy đã được nhắc đến bên cạnh những đối
đáp qua lại bình thường giữa vợ tôi, cô ta và Chris người bạn trai của
cô. Chúng tôi lấy làm kinh ngạc rằng một người đang sống ở trong một
thành phố lớn của Trung Quốc mà lại chưa bao giờ nghe vào năm 1989 về
một phong trào chống đối rộng rãi toàn quốc hay về một cuộc thảm sát
kinh hoàng tại Bắc Kinh theo sau đó. Đồng thời đối với những người lớn
tuổi hơn, họ đã dần quên cái đêm kinh hoàng “64”. Vào mùa xuân năm 2009,
khi tôi có dịp nói chuyện với một thân chủ của tôi tại văn phòng của
ông ấy ở tháp Thượng Hải, ông ấy lưu ý là “Không ai còn sợ hãi chính
quyền nữa” khi nói về những đổi thay của người Trung Quốc trong hai thập
kỷ nay.
Bắc kinh ngày nay đang ở
trong tình trạng tiến thối lưỡng nan. Những người lãnh đạo muốn xuất
hiện như những người cách tân, nhưng như thế thì họ phải che đậy câu
chuyện “Thiên An Môn”. Thế nhưng đậy lại chuyện “Thiên An Môn” còn nguy
hiểm cho chế độ hơn là để cho tính chất tàn bạo của sự kiện bùng vỡ. Tại
sao? Nhà báo Nicholas, Kristof người đã cùng với vợ là bà Sheryl Wu
Dunn người đã đoạt giải Pulitzer về phóng sự “Thiên An Môn” nói rằng.
Người dân Trung Quốc không xuống đường khi họ nỗi giận, mà họ chỉ làm
như thế khi biết rằng họ sẽ không bị khó dễ. Sự sợ hãi ngày nay đã nguôi
ngoai có nghĩa là bài học quan trọng “Thiên An Môn” mà đảng cộng sản sẽ
áp dụng bạo lực giết người hàng loạt trên mức độ rộng lớn đã không còn
công hiệu.
Như thế, sự áp chế đã vượt
ra ngoài khả năng của đảng cộng sản. Các vị lãnh đạo tối cao chắc chắn
đang cố gắng thắt chặc kiểm soát hơn và thắt chặc giới hạn về đường lối
chính trị. Tuy nhiên sự áp chế đối với một Trung Quốc tiến bộ đang mất
dần ảnh hưởng. Và chính sự mất ảnh hưởng đó là một yếu tố quan trọng làm
thay đổi cách suy nghĩ của người Trung Quốc đang xảy ra: Họ đang phẫn
nộ.
Năm 2009 theo Perry Link của
trường đại học California tại Riverside đã có hơn 230,000 cuộc biểu tình
tại Trung Quốc. Con số đó vượt xa 127,000 vụ theo báo cáo của năm 2008
và 90,000 vụ cho những năm về trước. Con số về những cuộc biểu tình trên
có thể không chính xác lắm, tuy nhiên rõ ràng đó là những chứng cớ
của một xã hội không bình ổn ở cuối nữa thập kỷ. Xã hội đó đang hiện
hữu những xáo trộn, bất an.
Gần đây,
các phong trào chống đối đang nổi lên không phải vì điều kiện sống của
họ quá tệ mà trong nhiều cách nhìn thật ra họ lại có điều kiện sống
tương đối khá. Nhưng chính vì sự sợ hãi đã bớt đi trong cách nghĩ về
chính quyền như tại các quốc gia tiên tiến khác. Một nhà khoa học chính
trị có tiếng tăm là Samuel Huntington một lần đã viết ”Thật thế, một
xã hội tân tiến sẽ sản sinh bình ổn, nhưng sự tân tiến hóa sẽ đẻ ra bất
ổn”.
Thật không có gì ngạc nhiên khi
trật tự xã hội của Trung Quốc đang lay chuyển, và cho đến hôm nay những
chứng cứ của sự rạn nứt là điều không còn là lầm lẫn. Nhiều nhà phân
tích cho rằng cuộc bắt bớ và bỏ tù nghệ sỹ, phê bình gia Ngãi Vị Vị ngày
3 tháng 4 là một điều không có lợi cho đảng cộng sản, mà lại còn tạo
thêm nhiều chống đối với chính sách hơn, nghĩ như thế là đúng. Tuy nhiên
những nhà lãnh đạo lại cảm thấy rõ ràng rằng là họ không có chọn lựa
nào khác, nếu họ không bỏ tù ông Ái thì họ sẽ không còn khả năng để bao
vây những nhà chống đối trong dân chúng. Theo cách nghĩ đó họ cũng đúng
luôn.
Nói một cách tóm gọn, đảng cộng
sản đã không còn cơ hội rộng rãi để thao túng. Giống như Ben Ali ở
Tunisia và Mubarak ở Egypt, Hồ Cẩm Đào đã không còn lợi thế. Không có
phương cách nào khả dĩ để áp đặt trật tự bởi vì hầu hết người Trung Quốc
đều nhận ra rằng chế độ độc đảng đã không còn phù hợp với xã hội hiện
đại. Chúng ta có thể nghĩ rằng lãnh đạo Bắc Kinh đã quá tay với Ngãi Vị
Vị, nhưng họ biết rằng xứ sở của họ đang biến động như thế nào.
Tại
thời điểm này, giống như năm 1989, bất kỳ một sự kiện nào cũng có thể
gây ra một cuộc chống đối khổng lồ tại Trung Quốc. Và cũng tại thời điểm
này không giống như năm 1989, hệ thống chính trị yếu kém sẽ không đủ
khả năng dùng một bạo lực hùng hậu để bảo vệ vị thế của nó. Những người
lãnh đạo đương quyền không có thế đứng để ra lệnh một cuộc tàn sát tập
thể và quân đội cũng sẽ không tuân lệnh để thừa hành một công việc tàn
ác như thế.
Thiên An Môn, 22 năm sau chúng ta sẽ chứng kiến một sự thay đổi lớn của trung Quốc.
© Đàn Chim Việt – Bản tiếng Việt
Nguồn: http://www.foxnews.com
No comments:
Post a Comment