Hải Hồ “Báo chí
Việt Nam là một biệt lệ chăng khi tất cả im phăng phắc trước một sự thật
không lồ có quan hệ đến tồn vong của đất nước? Vì lý do gì vậy? Vì
không dám nhìn chính xác sự thật? Vì không biết ủng hộ biểu tình hay
chống lại biểu tình là công bằng? Vì không thể tường thuật sự thật một
cách khách quan?”
Ấy là lời chua xót của ông Tống Văn Công, cựu Tổng biên tập báo Lao động khi thấy báo lề phải
vào ngày 6-6 đưa một mẩu tin sai sự thật về cuộc biểu tình 5-6-2011 của
nhân dân Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh để phản đối Trung Quốc gây hấn trên
vùng biển của Việt Nam, và ngày 12, 13-6-2011 thì không đưa một dòng tin
nào cũng về cuộc biểu tình của hai thành phố nói trên.
Mà thực ra chẳng riêng gì sự kiện trên, biết bao sự kiện quan trọng liên quan đến chủ quyền đất nước chỉ có thể tìm trên báo lề trái.
Thuật ngữ lề trái
ra đời từ bao giờ? Nếu tôi nhớ không nhầm thì từ khi ông Bộ trưởng TTTT
Lê Doãn Hợp (khoảng đầu năm 2009) khuyên báo chí chính thống, rằng muốn
an toàn cứ đi theo lề phải. Lề phải ở đây không phải là đúng
luật báo chí mà là theo cái gậy chỉ huy từ bên trên, nhưng nhiều khi
cũng không biết thế nào mà lần, mà đoán ý cấp trên. Có lẽ vì thế nên báo
lề phải luôn bị trống trang, và do đó cứ phải đăng các chuyện cướp - giết - hiếp cho đầy mặt báo.
Vì
vậy, muốn có thông tin chẳng có cách nào khác là vào các trang mạng cá
nhân, một thứ báo mà lẽ ra chỉ đăng những chuyện của cá nhân thôi, nhưng
lại làm nhiệm vụ đăng những chuyện quốc gia đại sự nhằm đáp ứng nhu cầu
thông tin của nhân dân, đặc biệt là những người quan tâm đến tình hình
đất nước (trong tình hình hiện nay có lẽ phải nói là quan tâm đến số phận đất nước). Và báo này bỗng nhiên được mang tên là báo lề trái.
Tuy báo lề trái luôn luôn trong tầm ngắm của ngành an ninh như là những đối tượng nguy hiểm nhưng tôi lại thấy công lao rất lớn của báo lề trái.
Quan sát trong khoảng hai năm vừa qua thôi, chưa kể công lao khai thông dân trí
do những bài viết đầy chất trí tuệ và dũng cảm của các cộng tác viên,
chỉ tính riêng phần thông tin do báo lề trái đem lại đã cực lớn. Ở đây
cũng chỉ kể những thông tin đã giúp chính phủ và các cơ quan công quyền
xử lý, đáp ứng được quyền lợi của nhân dân và dân tộc. Ví dụ:
Vụ
website điện tử của Đảng Cộng sản Việt Nam đăng tin Trung Quốc tập trận
trên vùng biển Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam (tháng 8-2009), một bản
tin rất có hại cho chủ quyền Việt Nam, vì lấy nguyên vẹn bản tin của
báo Hoàn Cầu (Trung Quốc) mà không có chú nguồn dẫn và lời bình luận
nào. Sau khi các các bloger phát hiện, website điện tử trên phải vội rút
bài xuống, còn ông Đào Duy Quát, tổng biên tập, sau đó phải kiêm điểm
và bị Bộ TTTT phạt 30 triệu (quá nhẹ).
Việc
bắt giữ, đâm chìm tàu của ngư dân, gần đây báo chí lề phải đã dám đưa
tin ít nhiều, chứ trước 2009 thì hầu như đều phải làm ngơ (có lẽ sau vụ
đình chỉ báo Du lịch và cách chức tổng biên tập của báo đầu năm 2009 do
đăng bài về Hoàng Sa, các báo lề phải đều sợ hãi). Tháng
8/2009, có một vụ bắt giữ ngư dân cực lớn của Trung Quốc: 200 ngư dân
với 17 con tàu vào tránh bão tại quần đảo Hoàng Sa, bị Trung Quốc cướp
hết hải sản, máy móc, xăng dầu, lại còn bị đánh đập dã man, thế nhưng
không một báo lề phải nào lên tiếng. Cho đến khi một số trang
mạng đăng lại tin của nước ngoài thì Hội Nghề cá Việt Nam mới có văn bản
gửi Đại sứ quán Trung Quốc.
Vụ
Hội Địa lý Hoa Kỳ ghi tên Hoàng Sa,Trường Sa bằng tên Trung Quốc và chú
dưới là của Trung Quốc, nếu tôi không nhầm thì sự phát hiện bắt đầu từ
kiều bào mình ở nước ngoài, được đưa lên các trang mạng cá nhân (khoảng
tháng 3-2010) sau đó mới được báo lề phải đăng, rồi chính phủ ta có công văn đề nghị Hội Địa lý Hoa Kỳ sửa lại và họ đã tiếp thu, sửa chữa.
Cũng
khoảng thời gian trên, có vụ cô Đỗ Ngọc Bích, nghiên cứu sinh ở Hoa Kỳ
đã viết trên BBC Việt ngữ một bài xuyên tạc lịch sử Việt Nam, có lợi cho
Trung Quốc, các blogger cùng các cư dân mạng phản đối dữ dội và BBC
phải có lời đính chính. Tương tự vụ cô Đỗ Ngọc Bích, đầu năm nay, GS.
Nguyễn Huy Quý, nguyên viện trưởng Viện Trung Quốc học, cũng có một bài
trả lời một báo của Trung Quốc, với nhiều phát ngôn sai về lịch sử Việt
Nam và bất lợi cho tình đoàn kết dân tộc.
Blogger
Nguyễn Xuân Diện và nhiều blogger đã lên án mạnh mẽ. Chính qua những vụ
việc này, sự hiểu biết và ý thức dân tộc trong mỗi người Việt Nam được
bồi dưỡng, kiểm chứng, thử thách, và bất cứ một sự mù mờ, gian lận, đánh
tráo, xuyên tạc nào đều làm tổn thương đến tình cảm dân tộc và đều bị
lên án.
Khoảng đầu năm 2010, việc
phát hiện hàng loạt tỉnh biên giới cho Trung Quốc thuê rừng đầu nguồn,
trong đó có những điểm cao chiến lược cũng bắt đầu từ báo lề trái (vụ này cũng nên rất hoan nghênh báo lề phải
Vietnamnet sau đó có loạt bài phóng sự phản ánh cụ thể, sinh động hiện
tượng trên ở nhiều tỉnh), và cuối cùng Thủ tướng chính phủ đã có công
văn yêu cầu các tỉnh tạm dừng việc cho nước ngoài thuê rừng.
Vụ
lụt ở Nghệ Tĩnh cuối tháng 9 năm ngoái, cũng là lúc chuẩn bị bắn pháo
hoa tại Hà Nội mừng Đại lễ nghìn năm Thăng Long, không khí tang thương ở
miền Trung và không khí tưng bừng ở Hà Nội trở thành một nghịch cảnh
cho các chủ blog và cư dân mạng. Blog Quechoa có những dòng cay đắng: “Hãy
bắn pháo hoa đi để thấy dân Miền Trung đang ngoi ngóp trong lũ lụt, 20
ngàn hộ dân lũ cuốn, thiệt hại hơn 2 ngàn tỷ. Ok, ok không sao, không
sao, hãy bắn đi để ngợi ca đất nước”. Trong bối cảnh tưởng như
sắp loạn trong lòng người ấy, trên Trannhuong.com của nhà thơ – họa sỹ
Trần Nhương bỗng cất lên lời khẩn thiết đề nghị bỏ bớt nhiều điểm bắn
pháo hoa để lấy tiền ủng hộ động bào bị lũ lụt. Đề nghị nhanh chóng được
chấp nhận. Cư dân mạng hoan hô ngay chính quyền thành phố Hà Nội.
Vụ phim Lý Công Uẩn – đường tới thành Thăng Long, có lẽ bắt đầu “khới chuyện” là báo lề phải (nếu tôi không lầm thì bài đầu tiên là bài trả lời phỏng vấn của họa sỹ Phan Cẩm Thượng trên tạp chí Hồn Việt, tháng 6/2010) nhưng báo lề trái
lại thu hút dư luận nhiều hơn bởi có sự tham gia của các cư dân mạng
thông qua các comments. Vụ này có hai đợt tiến công của báo chí: đợt một
vào trước dịp diễn ra Đại lễ nghìn năm Thăng Long, khiến cho phim phải
hoãn phát sóng để chỉnh sửa; đợt 2, vừa mới đây, sau khi có lịch phát
sóng của VTV, định bắt đầu chiếu vào 30-6-2011. Có lẽ trong đợt hai này,
những người quyết tâm chiếu phim đã hoàn toàn đắc thắng sau khi có sự
đồng ý của Cục Điện ảnh. Nhưng báo lề trái không chùn bước. Ban
đầu gần như một mình TS. Nguyễn Xuân Diện “tuyên chiến” với Cục Điện
ảnh và VTV. Được sự ủng hộ của GS. Lê Văn Lan, nhà cách mạng lão thành
Nguyễn Trọng Vĩnh và đông đảo cư dân mạng, phong trào phản đối bộ phim
xuyên tạc lịch sử dân tộc do Trung Quốc đạo diễn lan sang cả báo lề phải
(báo Người Lao động đăng lại bài trả lời của GS. Lê Văn Lan và cả một
số comments trên blog Nguyễn Xuân Diện), và do đó lịch chiếu vào 30-6
lại được VTV “tạm hoãn”. Trong vụ này cũng có phần may cho báo lề trái
(và không may cho Cục Điện ảnh và VTV) là nó xảy ra đúng lúc Trung Quốc
gây hấn và phong trào tẩy chay Trung Quốc dấy lên, cùng với vụ tham
nhũng lớn 42 tỷ đồng ở Cục Điện ảnh bị lộ tẩy, đã làm nản lòng những ai
còn muốn bênh vực cho bộ phim.
Vụ
lớn gần đây nhất là vụ Trung Quốc hai lần cắt cáp tàu thăm dò dầu khí
của ta (26-5 và 9-6-2011) trên biển Đông. Ban đầu một số báo lề phải
như Tuổi trẻ, Thanh niên, Vietnamnet cũng phản ứng rất hăng hái, nhưng
sau đó giảm dần. Liền sau đó là mấy vụ biểu tình tự phát nhưng mạnh mẽ
của nhân dân Hà Nội và Tp.Hồ Chí Minh phản đối Trung Quốc nhưng chẳng
báo nào dám đưa tin. Riêng lần thứ nhất, hôm sau các báo lề phải
có đưa tin nhưng lại lấy nguyên tin của TTXVN, một bản tin nông choèn
về mặt thông tin và sai sự thật, làm tổn thương tình cảm yêu nước của
người tham gia biểu tình nói riêng, của nhân dân Việt Nam nói chung.
Trong khi đó báo lề trái liên tục cập nhật tin tức,
đưa những hình ảnh vô cùng cảm động về lòng yêu nước của nhân dân ta.
Người viết bài này đang lúc hoang mang về số phận dân tộc, khi xem những
hình ảnh đó đã chảy nước mắt và bỗng thấy dân tộc Việt Nam lúc nào cũng
vẫn là dân tộc anh hùng. Ôi, nếu nhà nước đừng ngăn cản mà còn nhân
những tấm lòng yêu nước và dũng cảm kia thì dân tộc ta chẳng những không
dễ bị bắt nạt mà còn ngẩng cao đầu trước người láng giềng to lớn và
tham lam.
Thử tưởng tượng cuộc sống hôm nay sẽ thế nào nếu thiếu báo lề trái?
Mọi thông tin sẽ trở nên u u minh minh, đặc biệt là vấn đề chủ quyền và
sự toàn vẹn lãnh thổ, tức cũng là vấn đề sống còn của đất nước trong
hoàn cảnh nước lớn phương Bắc liên tục dùng thủ đoạn và gây sức ép mọi
mặt lên dân tộc ta.
Mà kỳ lạ số “tờ báo” lề trái (ở đây chỉ giới hạn số báo quan tâm đến tình hình đất nước) chỉ đếm trên đầu ngón tay: bauxite Vietnam, Quechoa, Basam, Nguyenxuandien, Nguyentrongtao, Trannhuong, Phamvietdao,…
Và mỗi “tờ báo” chỉ có một ông chủ nhiệm kiêm chủ bút, kiêm phóng viên,
kiêm biên tập viên, kiêm kỹ thuật viên. (Trong khi đó nghe nói báo lề
phải là khoảng 500 tờ và số nhân viên cứ cho tối thiểu là 20 người/ một
tờ thì số người làm báo lề phải ít ra phải 10.000 người. Họ lại được ăn
lương, được ưu đãi về điện nước, phương tiện, trụ sở,…)
Điều
kỳ lạ nữa là dù kiêm bấy nhiêu “chức” nhưng các chủ báo này vẫn phải
lao động kiếm sống như tất cả mọi người. Cái phần tay ngang làm báo
không được hưởng một đồng xu nhỏ nào, mà chỉ có mất vào những chi phí
cho phương tiện kỹ thuật và tiền điện, tiền mạng. Và các cộng tác viên
viết cho các lề trái này cũng chẳng bao giờ có nhuận bút.
Nhưng
tất cả những điều trên chưa là gì so với các nguy hiểm luôn rình rập
các chủ blog cũng như các cộng tác viên của họ. Đã có không ít blogger
và cộng tác viên bị bắt giữ, bị đi tù, nếu không chí ít cũng bị “để ý”,
lườm nguýt và đánh phá về mặt kỹ thuật. Không ít lần cư dân mạng phát
hoảng khi bỗng nhiên trang blog quen thuộc của mình bị biến mất, kèm
theo nỗi lo lắng: không hay chủ nhân của nó đã bị “mời” đi làm việc rồi.
Nhưng
hình như tất cả các khó khăn và tai ương rình rập đó không làm nản lòng
các bloger và độc giả của họ. Cũng như gần 90 triệu con Hồng cháu Lạc
sinh sống trên dải đất hình chữ S này vẫn đi lên phía trước.
*Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả do tác giả Hải Hồ gửi trực tiếp cho NXD-Blog.
Xin cảm ơn tác giả!
Xin cảm ơn tác giả!
No comments:
Post a Comment