Thư gửi Bọ Lập,
Đầu năm, có mấy dòng chúc Bọ sức khỏe tốt, luôn luôn vui vẻ. Em cũng xin có vài dòng thưa lại với Bọ về chuyện trí thức versus phản biện vừa rồi. Giá trị xã hội của phản biện như thế nào, em đã viết rõ, không cần viết lại nữa.
Còn cái định nghĩa trí thức em nêu, đúng là nó hơi cổ hủ, không được hiện đại như của anh Sartre, anh Chomsky. Thú thực với bọ là, đối với cái sọ của em, định nghĩa của mấy anh này rắc rối quá. Chả nhẽ anh công nhân, bác nông dân, các đồng chí doanh nhân thì không được phản biện. Phản biện xong mà bị phong hàm nông dân trí thức, công nhân trí thức … thì phiền phức lắm.
Có người khác thích định nghĩa trí thức như của anh Sartre anh Chomsky thì cũng rất là tốt. Cá nhân em không có cái lo lắng đau đáu xem mình có phải là trí thức hay không đâu bọ ạ. Nếu có rủi ro mình bị loại khỏi hàng ngũ trí thức trong đầu ai đó thì cũng phải chịu
thôi bọ ạ. Em nghĩ là bọ cũng như thế. Việc gì mà nhiều người phải nổi đóa lên như thế.
Khi bọ cho rằng em ủng hộ mấy anh trùm chăn, không ủng hộ mấy anh không trùm chăn, thì bọ đang suy diễn đấy. Bọ rút kinh nghiêm thôi không chế tạo ra những cơn bão trong cốc thủy tinh nữa bọ nhé. Vui thì vui rồi, nhưng đợi một tuần nữa nhìn lại mà xem, sẽ thấy nó thảm lắm bọ ạ.
Châu
P.S. Bọ có thể đăng thư của em lên quechoa nếu thấy phù hợp.
Thư trả lời của Bọ Lập
Ok, cảm ơn Châu đã gửi mail. Mình biết Châu giận nhưng việc đáng nói thì phải nói, vì Châu đã trả lời trước công luận.
Mình hiểu ý Châu về sự phong hàm “trí thức” cho những ai thích phản biện để nổi danh. Số này có nhưng rất ít, có thể nói không đáng kể. Vả, số này dù có nhiều đi chăng nữa họ cũng vô nghĩa trước dân chúng và xã hội. Dần dà rồi người ta nhận ra cả thôi, không phải lo lắng.
Điều đáng ngại là trong khi số người có tri thức và bản lĩnh dám đứng ra phản biện đã rất ít lại bị tấn công tứ bề. Nguy hiểm nhất vẫn là sự tấn công từ phía các ” trí thức trùm chăn”. Cái lý của số này rất đơn giản nhưng dễ ” ru ngủ” chính quyền và công chúng, đấy là: bọn phản biện chỉ là đám háo danh, một lũ già đã hết thời cố vớt vát tên tuổi của mình bằng cái sự nói ngược. Nói chung đám phản biện tư cách không ra gì, chúng nó không phải là trí thức hoặc là trí thức lỗi thời, không nên nghe chúng nó và nên dọn sạch chúng đi.
Nếu Châu thấy đó là một thảm trạng bi hài ở nước ta thì Châu sẽ hiểu vì sao mình lên tiếng.
Tiếc là vì nghĩ tết nhất đến nơi và mình khá mệt mỏi vì nhiều chuyện nên không viết bài cho ra hồn khiến Châu và nhiều người hiểu nhầm.
Đừng nghĩ mình vu cho Châu ủng hộ “bọn trùm chăn”, đừng nghĩ thế, mình không cực đoan kiểu con nít thế đâu. Nếu như nhận ra Châu ủng hộ bọn đó thì mình sẽ nói riêng với Châu, chỉ khi Châu không chịu nghe, mình mới tung lên blog. Nói thế để Châu hiểu mình “gửi Ngô Bảo Châu” nhưng chính là gửi cho “bọn trùm chăn” thông điệp này: đừng mượn lời Ngô Bảo Châu để dè bỉu và chỉ điểm những trí thức chân chính. Có vậy thôi Châu ạ. Tóm lại mình không bao giờ muốn làm ồn ào về những chuyện không đâu. Chính vì nhận thấy sự nguy hiểm trong phát ngôn vô tình của Châu mà mình phải lên tiếng, sự lên tiếng này hoàn toàn không dành cho Châu.
Riêng việc này thì mình xin lỗi Châu: tết nhất vui vẻ lại khuấy lên mấy chuyện không ra sao, làm Châu và người thân của Châu phải phiền lòng. Mình biết trước điều đó nhưng không có lựa chọn nào khác, lần nữa xin lỗi Châu.
Hôm nay về Mỹ rồi phải không? Chúc lên đường vui vẻ!
NQL
Lời 'trần tình' của GS Ngô Bảo Châu
GS Ngô Bảo Châu vừa viết thư gửi chủ một blog nhiều người đọc, giải thích thêm về bình luận vốn đã khiến ông bị nhiều người chỉ trích.
src="http://wscdn.bbc.co.uk/worldservice/assets/images/2012/01/26/120126152031_ngo_bao_chau_464x261_ngobaochau_nocredit.jpg" alt="Giáo sư Ngô Bảo Châu (phải) nhận giải Fields từ Tổng thống Ấn Độ năm 2010" width="320" height="180" />
Giáo sư Ngô Bảo Châu nổi tiếng sau khi
nhận giải toán học Fields
Bức thư gửi nhà văn Nguyễn Quang Lập, mà nhiều người gọi là 'Bọ Lập', được đăng trên blog Quê Choa của nhà văn này ngày 25/1.
Ông Châu viết ông muốn "có vài dòng thưa lại với Bọ về chuyện trí thức versus phản biện vừa rồi".
Tuần rồi, các cư dân mạng đã tranh cãi sôi nổi về vai trò của giới trí thức trong xã hội Việt Nam sau cuộc phỏng vấn với Giáo sư Châu, được ghi lại trong báo Tuổi Trẻ Cuối Tuần số thứ Sáu 20/1.
Trong bài, ông Châu chia sẻ một số ý kiến về vai trò của giới trí thức và phản biện xã hội, nói ông phản đối việc "coi phản biện xã hội như chỉ tiêu để được phong hàm 'trí thức'”.
Ông nói: "Đối với tôi, trí thức là người lao động trí óc... Giá trị của trí thức là giá trị của sản phẩm mà anh ta làm ra, không liên quan gì đến vai trò phản biện xã hội".
Tuy nhiên ông cũng nhận định "việc đưa ra các phản biện có lập luận chặt chẽ là những đóng góp lớn cho xã hội, cho đất nước của giới trí thức".
"Không có phản biện, xã hội đã chết lâm sàng."
Những bình luận trên của vị giáo sư hiện đang giảng dạy tại Hoa Kỳ đã "khiến mạng Facebook sôi sùng sục", như nhận xét của blogger, nhà văn Nguyễn Quang Lập.
Trong bức thư mới đăng trên blog Quê Choa, ông Ngô Bảo Châu viết: "Cái định nghĩa trí thức em nêu, đúng là nó hơi cổ hủ, không được hiện đại như của [anh] Sartre, [anh] Chomsky".
"Chả nhẽ anh công nhân, bác nông dân, các đồng chí doanh nhân thì không được phản biện. Phản biện xong mà bị phong hàm nông dân trí thức, công nhân trí thức … thì phiền phức lắm."
Ông Châu cũng bày tỏ sự bất ngờ trước phản ứng tức giận của một số người, mà ông gọi là "nổi đóa lên", khi họ chỉ trích ông là "trí ngủ" hay "trùm chăn", vì không tham gia vào đấu tranh xã hội.
'Trùm chăn'
Sau cuộc phỏng vấn với ông Châu được báo Tuổi Trẻ đăng tải, chính blogger Nguyễn Quang Lập đưa ra bình luận: "Không thể nghĩ đơn giản: trí thức là người lao động trí óc".
"Chả nhẽ anh công nhân, bác nông dân, các đồng chí doanh nhân thì không được phản biện. Phản biện xong mà bị phong hàm nông dân trí thức, công nhân trí thức … thì phiền phức lắm."
GS Ngô Bảo Châu
"Các nhà khoa học được coi là Trí thức hay không phải xét xem họ đã dấn thân trong cộng đồng và xã hội như thế nào, xưa nay đều thế cả."
Nhà văn Nguyễn Quang Lập cũng bày tỏ quan ngại: "Phát biểu của Châu, dù vô tình đi chăng nữa, sẽ làm cho đám trí thức trùm chăn được thể vênh vang, tiếp tục trùm chăn kĩ hơn nữa, trong khi vẫn có cớ để dè bỉu và chỉ điểm những trí thức chân chính".
Thẳng thừng hơn, một blogger khác - nhà văn, dịch giả Phạm Viết Đào, viết ra nhận xét của ông về một giới trí thức mà "phần lớn có thể xếp họ vào tầng lớp 'trí ngủ' , họ buông xuôi, họ làm ngơ, họ thờ ơ với thời cuộc, với vận mệnh đất nước".
Ông Đào viết: "Trong lớp trí thức này được bổ sung thêm những thành phần kiểu như Giáo sư Ngô Bảo Châu".
Đáp lại các cáo buộc trên, Giáo sư Châu viết cho ông Nguyễn Quang Lập: "Khi bọ cho rằng em ủng hộ mấy anh trùm chăn, không ủng hộ mấy anh không trùm chăn, thì bọ đang suy diễn đấy".
"Bọ rút kinh nghiệm thôi không chế tạo ra những cơn bão trong cốc thủy tinh nữa bọ nhé."
Ông cũng khẳng định: "Giá trị xã hội của phản biện như thế nào, em đã viết rõ, không cần viết lại nữa".
Cuộc tranh cãi về vai trò của trí thức trên các diễn đàn mạng gần đây chuyển sang hướng đi tìm định nghĩa về trí thức, và dường như khó có điểm dừng.
Những phát biểu của vị Bấm giáo sư trẻ, nhà toán học Việt Nam đầu tiên được giải Fields năm 2010 đã từng gây tranh cãi ngay từ trước dịp ông trả lời báo Tuổi Trẻ vừa qua.
No comments:
Post a Comment