Nguyễn Tường Tâm - “Sĩ
phu Bắc Hà”, một danh xưng được quần chúng dành cho một tầng lớp, một
giới người, với đầy kính trọng. Danh xưng đó không biết xuất hiện từ bao
giờ, nhưng chắc từ lâu lắm, cùng với sự hình thành Thủ đô Bắc Hà Ngàn
Năm Văn Vật. Nhưng trong nhiều thập niên qua, giới trí thức Việt nói
chung và giới “Sĩ phu Bắc Hà” nói riêng đã vì hoàn cảnh “không sống xứng đáng với niềm kính trọng” đó của dân chúng. Tình trạng đó đang giảm bớt và cần phải được thúc đẩy chấm dứt càng sớm càng tốt.
Trong
nhiều thập niên qua, giới “Sĩ Phu Bắc Hà” đã bị đàn áp mãnh liệt làm
cho họ khiếp sợ và trở nên sống một cách hèn hạ. Nỗi khiếp sợ đó đã được
nhiều nhân vật nổi tiếng thú nhận như Tiến sĩ Trần Đức Thảo, như Tiến
Sĩ Nguyễn Mạnh Tường v…v Nhà văn Nguyễn Tuân cũng đã nổi tiếng với lời
thú nhận, “Tôi sống sót là vì tôi biết sợ”. Nhạc sĩ Tô Hải, người từng
nhiều năm ở trong giới lãnh đạo giới trí thức văn nghệ sĩ cũng mới đây
tự nhận mình là một “Thằng Hèn”. Ngay cả Bác Tôn, bậc cách mạng lão
thành, cựu Phó Chủ Tịch nước, chỉ đứng sau Bác Hồ, mà cũng phải thốt lên
một cách “dân dã Nam Kỳ”: “Đ.M. tao cũng sợ!” (Nguyễn Văn Trấn, “Gửi Mẹ
và Quốc Hội”).
Liệu rằng nỗi khiếp
sợ đó ngày nay có còn đè bẹp được giới trí thức Việt Nam nói chung, hay
giới “Sĩ Phu Bắc Hà” nói riêng không? Chắc chắn là không! Bao nhiêu kiến
nghị yêu cầu đảng thực hiện những chính sách cải tiến đất nước, bảo vệ
tổ quốc, xây dựng đời sống nhân dân tốt đẹp hơn cho thấy giới trí thức
Việt Nam ngày nay đã lột bỏ được nỗi khiếp sợ đeo đẳng hàng mấy thập kỷ
qua và dũng cảm đem kiến thức của mình vào đời sống.
Giới
trí thức Việt Nam ngày nay đã lớn mạnh và đã ý thức được vai trò của
mình đối với dân tộc, với đất nước. Trong mấy tuần qua, những cuộc lãnh
đạo biểu tình chống Trung Quốc xâm lăng biển đảo mặc cho sự đàn áp dã
man của nhà cầm quyền, mặc cho công an tới nhà đe dọa, mặc cho công an
đón đường cản trở, mặc cho những tên công an mất dậy hành động như bọn
côn đồ đạp vào mặt v…v nhưng người trí thức cũng không sờn lòng. Đó là
những nét đẹp mới nở hoa của người trí thức Việt nói chung, của “Kẻ Sĩ
Bắc Hà” nói riêng.
Nét đẹp đó cần
được duy trì. Xã hội chẳng bao giờ là hoàn hảo. Lịch sử nhân loại đã
chứng tỏ như vậy. Và vì thế người trí thức luôn luôn là cần thiết và có
vai trò quan trọng trong sự cải tiến xã hội. Điều kiện căn bản của mọi
cải tiến xã hội là quyền tự do phát biểu, bởi vì không có tự do phát
biểu người trí thức cũng sẽ chẳng làm được gì. Không có tự do phát biểu,
xã hội sẽ đi vào bế tắc như xã hội Xã Hội Chủ Nghĩa hơn 60 năm qua trên
đất nước ta đã chứng tỏ.
Quyền tự do
phát biểu được thể hiện qua nhiều phương cách trong đó có quyền tự do
ngôn luận và quyền tự do biểu tình. Hai quyền căn bản này được coi là
những quyền tự nhiên, không phải là một sự ban phát của chính quyền. Hai
quyền này cũng có tính cách phổ quát, nghĩa là của mọi người và mọi
người có quyền xử dụng mọi phương tiện khoa học kỹ thuật của thời đại để
thực hiện quyền đó ở mọi nơi, mọi lúc.
Không
ai có thể quyết định chỉ một số người nào đó mới được có quyền này và
vì thế chính quyền không thể hạn chế, dành quyền tự do phát biểu cho một
số người lãnh đạo đảng và đòi hỏi mọi người dân muốn phát biểu ý kiến
phải qua một thủ tục nào đó, phải qua một hệ thống nào đó và chỉ được
gửi các kiến nghị của mình tới một người hay một nhóm người nào đó.
Không! Dứt khoát là không! Thời kỳ “chuyên chính vô sản” đã hoàn toàn
chấm dứt.
Quyền tự do phát biểu là
tuyệt đối. Người dân muốn nói gì thì nói, miễn không xúc phạm nhân phẩm
và đời tư của công dân khác. Đối với những nhân vật nổi tiếng, những
người của công chúng, nhất là những vị lãnh đạo quốc gia, thì việc phải
chấp nhận mọi chỉ trích không cần dẫn chứng của công chúng là đương
nhiên. Trong lần lễ nhậm chức nhiệm kỳ 1 của tổng thống “Bush con” tại
thủ đô Washington D.C. người viết có dịp len lỏi giữa đám đông được
chính thức loan báo là ba trăm ngàn người. Đại đa số thì vui mừng, vì đó
là những người ủng hộ ông. Nhưng cũng có những nhóm nhỏ chống đối ông
và người viết đã đứng giữa một nhóm dương cao biểu ngữ có nội dung,
“BUSH LÀ THẰNG ĂN CẮP!” (ý nói là ăn cắp phiếu của ứng cử viên đối thủ
Al Gore). Phải đứng trong khung cảnh đó mới cảm nhận được tính tuyệt đối
của quyền “tự do ngôn luận”. Không sách vở nào có thể truyền đạt cho
công chúng tính tuyệt đối của quyền tự do ngôn luận rõ ràng và mạnh mẽ
hơn trải nghiệm thực tế như vậy. Và chính quyền tự do ngôn luận tuyệt
đối đó đã là động lực khiến Hoa Kỳ, cường quốc số 1 thế giới, không
ngừng “DIỄN BIẾN HÒA BÌNH”, không ngừng “THAY ĐỔI TỪ BÊN TRONG”, không
ngừng “TƯ DIỄN BIẾN” để trở nên mỗi ngày một tốt đẹp hơn (Nhật nhật tân,
hựu nhật tân / Khổng Tử).
Người dân
ngày nay có quyền xử dụng tất cả mọi phương tiện khoa học kỹ thuật thông
tin của thời đại để phổ biến tư tưởng, ý kiến của mình. Thời phục hưng
Âu châu (Renaissance) nhờ sự phát minh của máy in, những tư tưởng tiến
bộ của nhân loại được phổ biến rộng rãi và nhanh chóng đã mang lại những
cải tiến tốt đẹp cho xã hội mà dấu mốc đầu tiên là cuộc cách mạng dân
quyền Pháp 1789. Ngày nay, mọi người dân trên thế giới văn minh, đều có
quyền xử dụng mọi phát minh kỹ thuật mới nhất như là internet, facebook,
websites v…v để phổ biến tư tưởng của mình mà không một nhà cầm quyền
nào có thể soi mói hay cấm cản. Những chính trị gia hàng đầu trên thế
giới như tổng thống Obama Hoa Kỳ, hay bà tân Thủ tướng Thailand cũng đã
dùng những phương tiện thông tin đại chúng tối tân này để phổ biến đường
lối của mình mà thu được nhiều sự ủng hộ của dân chúng. Việt Nam không
thể là một ngoại lệ. Nhà cầm quyền không thể ngăn cấm hay gây trở ngại
cho việc người dân xử dụng các phương tiên truyền thông đại chúng đã phổ
quát trên thế giới như thế.
Quyền tự
do phát biểu tuyệt đối của người dân cũng cần được chính quyền bảo vệ,
giúp đỡ để họ thực hiện quyền đó ở mọi nơi, mọi lúc. Người dân không cần
phải tự hạn chế việc xử dụng quyền tự do biểu tình chỉ trong ngày Chủ
Nhật hay chỉ ở một vài địa điểm, một vài con đường, ở một vài thành phố.
Người dân có quyền và chính quyền phải bảo vệ họ, tạo điều kiện để họ
xử dụng quyền biểu tình, quyền tự do phát biểu bất cứ khi nào và ở bất
cứ nơi nào họ muốn, miễn là họ không làm cản trở các quyền khác của
những người khác, đó là quyền tự do đi lại. Trong ngày lễ nhậm chức lần
đầu của tổng thống “Bush con”, ngay trước mắt người viết, một người biểu
tình đột nhiên từ đám đông nhảy ra lăn xả vào đầu xe chở tổng thống
đang trên đường từ trụ sở Quốc Hội về Tòa Bạch Ốc. Các công an mật vụ
nhẩy vội ra lôi người đó trở lại với đoàn người đông đảo đang đứng đón
chào tổng thống. Xe của tổng thống vẫn tiếp tục đi; không nhanh hơn,
không chậm lại. Chẳng có ai bị bắt hay bị đánh đập. Chưa đầy một phút
sau, chỗ đám đông đó lại yên tĩnh, như chưa có chuyện “động trời” mới
xảy ra. Tại thành phố San Jose, tiểu bang California Hoa Kỳ, nơi người
viết đang cư ngụ, từ cách nay 5 năm cho tới cách nay hơn 1 năm, cộng
đồng người Việt đã biểu tình hàng chục lần mà không phải nạp đơn xin
phép ai cả. Thậm chí nhiều cuộc biểu tình xảy ra ở ngay khuôn viên trước
cửa tòa nhà Thị Xã có khi tới ba ngàn người. Lại có lần có người tuyệt
thực phản đối chính quyền thị xã kéo dài tới hơn hai tuần. Người biểu
tình tuyệt thực đó chính là phi công Ó Đen Lý Tống mà chắc nhiều người
trong nước cũng đã nghe tên. Trong thời gian đó chính quyền phải cho
cảnh sát túc trực bảo vệ an ninh ngày đêm 24/24 và lại có cả xe cứu
thương ứng trực phòng khi người tuyệt thực bị xỉu thì đưa họ cấp cứu.
Bảo vệ an ninh cho người biểu tình tuyệt thực đó nhưng không được gây
khó chịu cho người đó hoặc cho những người đến thăm anh. Lại còn có cả
máy quay phim gắn bí mật theo dõi người tuyệt thực; không phải vì nghi
ngờ anh ta mà vì bảo vệ an toàn cho anh ta, nhất là vào ban đêm vắng
người, chính quyền sợ có thể có kẻ nào ám hại anh thì chính quyền mang
tiếng (bởi vì anh ta đang tuyệt thực phản đối chính quyền).
Chính
quyền phải có khả năng vừa bảo vệ quyền tự do đi lại của tất cả mọi
người dân không tham gia biểu tình nhưng cũng phải bảo vệ quyền của
những người biểu tình. Bảo vệ trật tự bằng cách nào là nhiệm vụ của công
an, của chính quyền, người dân không cần biết. Nhưng chính quyền, công
an, không thể lấy cớ bảo vệ trật tự một cách vô lý để cản trở quyền biểu
tình, đàn áp thô bạo người người biểu tình. Hình ảnh công an Việt Nam
cầm “bảng cấm tụ tập” và giây căng để lùa người biểu tình bất kể họ đang
tụ tập ở chỗ không có bảng cấm là một hình động vi phạm nghiêm trọng
quyền biểu tình, quyền tự do phát biểu của người dân.
Không
thực hiện được nhiệm vụ vừa bảo vệ trật tự công cộng vừa bảo vệ quyền
biểu tình của người dân thì là chính quyền bất lực. Chính quyền thu
thuế, và công an lãnh lương bằng tiền thuế của người dân chỉ để thực
hiện tốt đẹp nhiệm vụ đó. Cách nay gần 70 năm, Bác Hồ đã xác định “ tự
do hội họp là một trong những nguyên tắc của chế độ Dân chủ cộng hoà”.
Nhưng trong tình thế đặc biệt hiện thời, cần phải xem xét, kiểm soát
những cuộc biểu tình, đề tránh những sự bất trắc có thể có ảnh hưởng
đáng tiếc đến việc nội trị hay ngoại giao; Bác Hồ đã ban hành sắc lệnh
số 31 ngày 13/9/1945 qui định “Những cuộc biểu tình phải khai trình
trước hai mươi bốn giờ”. Ngày nay nước nhà đã yên bình, người dân không
cần phải xin phép 24 tiếng đồng hồ trước khi biểu tình nữa. Người dân
chỉ cần thông báo ngày giờ và địa điểm biểu tình để chính quyền chuẩn bị
mọi phương tiện nhân vật lực bảo vệ quyền biểu tình của người dân và
bảo vệ trật tư giao thông. Tại các quốc gia văn minh ngày nay như Hoa Kỳ
quyền biểu tình của người dân cũng được thực thi một cách tự do như
vậy. Người dân muốn biểu tình là biểu tình, không cần xin phép cảnh sát,
chẳng cần xin phép ai cả. Người dân mỗi khi tụ tập biểu tình chỉ có một
nghĩa vụ là “Không đi xuống lòng đường” để xe cộ lưu thông và “phải
dành một lối đi vừa phải trên lề đường” cho “người không biểu tình” đi
bộ. Việt Nam tự hào là “Dân chủ gấp triệu lần đế quốc Mỹ” vậy nhà nước
hãy thể hiện bản chất “dân chủ gấp triệu lần đế quốc Mỹ” của Việt Nam
trong thực tế.
Dịp thử thách bản chất
của “nền dân chủ gấp triệu lần dân chủ của đế quốc Mỹ” sẽ là ngày mùng
2/8 trong phiên phúc thẩm Tiến Sĩ Cù Huy Hà Vũ. Đó cũng là dịp thử
thách tư cách kẻ sĩ của tầng lớp “Sĩ Phu Bắc Hà” ngày nay.
© Nguyễn Tường Tâm
© Đàn Chim Việt
No comments:
Post a Comment