Ngọc Thiên Hoa - Kính chào qúy độc giả!Mùa xuân đã về, cây đã đâm chồi xanh, hoa đã ươm nụ hồng nhưng các vùng ngoại ô khác còn đang giá lạnh và những cơn lốc vẫn cứ xoáy banh nhà, xoáy vào lòng người những tang thương khó mà lành kịp. Cứ mỗi độ tháng tư mùa xuân về, bên kia tưng bừng tổ chức kỷ niệm “chiến thắng thống nhất”, bên này như bị khơi lại vết thương lòng của những người thất trận trong ngày “quốc hận – 30/4″.
Có 3 lý do chính như sau:
Thứ
nhất, đứng về phương diện nguồn gốc lịch sử địa dư chí, nước Việt Nam
có 3 miền theo thứ tự thời gian là Hà Nội – Huế – Sài Gòn. Chỉ cần viết
xuống: Hà Nội – Huế – Hồ Chí Minh là thấy bất ổn vì địa danh và con
người đứng ngang hàng không phù hợp. Để chữa cháy, người ta phải thêm:
Hà Nội – Huế – thành phố Hồ Chí Minh, nghe càng khó chịu! Thêm tên ông
Hồ, tên nhân vật lịch sử hay danh nhân nào đó ở đây, đọc lên, chúng ta
nghe “chướng tai, gai mắt” tự nhiên chứ chưa nói thù ghét ai cả!
Thứ
hai, đứng về phương diện nhân vật lịch sử. Nhân vật Hồ Chí Minh chưa rõ
ràng nguồn gốc lý lịch là họ Hồ hay họ Nguyễn và chưa phải là nhân vật
có công “khai thiên phá thạch” hạng nhất để được lưu tên ở tại thành phố
mà hơn 7 triệu nhân dân ở đó còn xa lạ để cung nghinh. Áp đặt một cái
tên không qua trưng cầu dân ý như thế, khác nào cưỡng ép? Chúng ta chưa
nói tới cái tên Hồ Chí Minh gây phản cảm bấy lâu nay. Ông Hồ Chí Minh
hay Nguyễn Tất Thành hoặc Nguyễn Ái Quốc là người có công lãnh đạo nửa
đất nước giành lại độc lập, tự do từ tay thực dân Pháp và phát xít Nhật
năm 1945 – 1954 mà những người kế nhiệm của ông đã Nam Tiến để thống
nhất Bắc – Nam năm 1975. Đồng thời, đây cũng là nhân vật lịch sử có
tiếng tăm đã lãnh đạo chính phủ theo thể chế Cộng Sản mà Liên Xô là cái
nội của thành trì cách mạng 1917 và sụp đổ năm 1991. Thể chế này đã gây
những lỗi lầm trong các chính sách ở Việt Nam như “Cải Cách Ruộng Đất”
(1953-1956) , 8 lần “Kế Hoạch Hóa 5 Năm…” với “Chế Độ Bao Cấp” dẫn đến
nạn bị coi như “diệt chủng”. Đồng thời, thể chế này “Chính Trị Hóa Văn
Nghệ” dẫn tới những mối oan khiên “Nhân Văn – Giai Phẩm” đã đưa đất nước
thục lùi mấy chục năm và chính phủ phải nhiều lần sửa sai. Nếu vì công
lao “to lớn” của ông Hồ mà đưa tên ông ta vào một thành phố lớn như vậy,
chẳng khác nào, chúng ta đã “phóng nhanh vượt ẩu” qua mặt Gia
Long – Nguyễn Ánh hay đúng hơn là dòng họ chúa Nguyễn – Nguyễn Phúc… vì
họ mới là những người “khai thiên lập địa” Sàicôn tức Sài Gòn. Còn nói
là ông Hồ có công khai sinh nước Việt Nam như George Washington đã khai
sinh ra nước Hoa Kỳ, nếu xếp hàng đề cử giải “Nobel” đặt tên thành phố,
ông Hồ cũng chỉ đứng áp chót! Nếu như muốn lấy tên người có công khai
phá đất nước đặt tên một thành phố, phải là Hồng Bàng, Hùng Vương… Thế
nhưng, ông cha ta ngày xưa đã khiêm tốn không tự đặt tên cho mình là tên
của một thành phố, sao nay cháu con ta lại ngang nhiên đẹp lòng người
nay, chua cay người trước? Thật ra, xét về phương diện dân tộc, những
cái tên anh hùng dân tộc và danh nhân văn hóa đã đi vào lòng người như
Hai Bà Trưng, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi, Nguyễn Huệ…, nếu thành phố nào
mang tên họ, không ai có thể tùy tiện hay nỡ lòng hoặc dám “vuốt mặt
không nể mũi” xóa đi như thành phố Washington, tiểu bang Washington.
Nhưng cái tên Hồ Chí Minh, không phải là ai cũng nghiêng mình kính nể
nên chuyện không sớm cũng muộn, thành phố Sài Gòn phải “trả lại tên cho
em”. Còn nói đúng hơn, nếu phải đặt tên cho người sáng lập đất Sài Gòn,
chúng ta phải đặt tên thành phố Nguyễn Hữu Cảnh (tướng của chúa Nguyễn
Phúc Chu).
Chúng
ta có thể hỏi: Tại sao phải thay đổi tên Sài Gòn mà không thay đổi tên
Huế và Hà Nội? Chúng ta đều có thể lý giải. Nếu cha ông chúng ta qua các
triều đại đều mang tư tưởng xóa sạch vết tích một “vương triều”, chúng
ta sẽ thất kinh khi nghe Hà Nội, Huế mang tên thành phố Hồng Bàng, An
Dương Vương, Hai Bà Trưng, Triệu Việt Vương, Lý Nam Đế, Mai Hắc Đế,
Phùng Hưng, Khúc Thừa Dụ, Dương Diên Nghệ, Đinh Tiên Hoàng, Ngô Quyền,
Lê Đại Hành, Lý Thánh Tông, Trần Thái Tông, Trần Nhân Tông, Trần Thánh
Tông, Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông, Lê Nhân Tông, Lê Thánh Tông, Trịnh Tùng,
Nguyễn Hoàng, Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Ánh, Ngô Đình Diệm,
Nguyễn Văn Thiệu… Ngay cả những tên cướp ngôi như Kiều Công Tiễn, ngu
si, ác độc và hoang dâm vô độ như Lê Ngọa Triều, hay hèn như Mạc Đăng
Dung cũng không hề nghĩ đến chuyện lấy tên mình để vinh danh tên một
làng, một xã, huống hồ là một thành phố, một thủ đô tráng lệ, huy hoàng!
Ngay cả khi người ta muốn lấy lại tên Thăng Long cho Hà Nội cũng chưa
chắc hợp lẽ đời. Ngay cả một nước lớn như Trung Quốc, chẳng có tên lãnh
tụ nào được lấy đặt tên cho 33 đơn vị hành chính gồm các tỉnh, thành phố
của họ và chẳng có thành phố nào mang tên Mao Trạch Đông! Mới nói,
những cái tên địa danh, công đức đã được nhân dân hóa luôn tồn tại vĩnh
viễn, còn những cái tên chuyển đổi cho vừa lòng hôn quân, cho đẹp ý bạo
chúa, vị tất sẽ mau chóng bị trả về nguyên quán. Ví dụ như những tà áo
dài trắng, tên “tiểu học, trung học”, “nhạc vàng phản động”, “văn hóa
phẩm đồi trụy” từng bị cấm chỉ, nay đã trở lại nguyên hình sau mấy chục
năm tưởng chừng như quên lãng! Vậy sao, người ta quên lãng việc trả tên
lại cho Sài Gòn? Trong khi đó, ở Liên Xô cũ, người ta có thành phố
Leningrad tức thành phố Sankt-Peterburg bị đổi tên theo người sáng lập
chủ nghĩa xã hội là – Vladimir Ilyich Lenin tức Vladimir Ilyich Ulyanov.
Sau khi Lenin mất và thành trì xã hội chủ nghĩa bị sụp đổ năm 1991,
thành phố Leningrat được trả lại tên cũ trong 1 cuộc trưng cầu ý dân.
Còn Việt Nam thì sao?
Thứ
ba, đứng về phương diện nghệ thuật. Cái tên “Thành phố Hồ Chí Minh” đã
làm cho Sài Gòn mất đi những tháng năm thơ nhạc. Điểm lại những bài thơ,
bản nhạc viết về Hà Nội – Huế, chúng ta thấy hằng hà sa số nhưng với
Sài Gòn tức thành phố Hồ Chí Minh, không có nhiều bài. Có chăng chỉ là “Mùa xuân trên thành phố Hồ Chí Minh” (Xuân Hồng), “Tiếng hát từ thành phố mang tên Người”
(Cao Việt Bách) mang màu sắc chính trị mà các ca sĩ không dại gì mà
“hát cho dân tôi nghe”. Ngoài ra, nếu không muốn nhắc tới tên thành phố
Hồ Chí Minh hay Sài Gòn, các nhạc sĩ chỉ có thể lấy chung chung như “Thành phố 10 mùa hoa” (Phạm Tuyên), “Đêm thành phố đầy sao” (Trần Long Ẩn), “Thành phố của tôi” (Phan Nhân), “Tự hào thanh niên thành phố anh hùng”
(Kiều Tấn Minh)… Rất khó thành công khi lấy tên thành phố mới để đặt
tên cho bài hát, nhiều nhạc sĩ phải quay về lớp áo Sài Gòn trước đó như “Tiến về Sài Gòn” (Lưu Hữu Phước), “Cô gái Sài Gòn đi tải đạn” (Lư Nhất Vũ), “Hà Nội – Huế – Sài Gòn” (Hoàng Vân), “Nhớ Sài Gòn” (Quốc Hùng), “Lý nắng Sài Gòn” (dân ca), “Sài Gòn mưa, Sài Gòn nắng” (Trần Long Ẩn). Nổi bật, vẫn là “Sài Gòn đẹp lắm”
của Y Vân trước 1975 là có giá trị thời gian. Vẫn ít ỏi qúa so với
những bài hát đứng xếp hàng rồng rắn ca ngợi Hồ Chí Minh. Về thơ ca?
Trang thơ về thành phố có tên mới cũng đang trầm tích dưới cái tên Sài
Gòn. Bây giờ, một bài thơ được gọi có hồn hầu như phải bắt đầu bằng cái
tên Sài Gòn vì Sài Gòn chính là nguồn động lực sáng tạo chân chính! Nếu
chúng ta dùng tên Sài Gòn trong các tác phẩm nghệ thuật phi chính trị
của chúng ta, chắc chắn, bộ phận “khuyển – mã” biên tập sẽ đục mất hai
từ Sài Gòn cũng như họ đã thay từ “lạ” để ám chỉ Trung Quốc như “tàu
lạ”, “xe lạ” rồi sẽ đến “người lạ”… xâm lấn Việt Nam. Thế giới nghệ
thuật về Sài Gòn với cái tên lạ hoắc cũng hoàn toàn chỉ là những dấu
chấm than! Sài Gòn khao khát được trở về những ngày thơ ấu với thành phố
xanh chưa bị dòng ô nhiễm phủ tràn với câu hò trầm buồn, tha thiết “Nhà Bè nước chảy chia hai… “
Tóm
lại, thương yêu đất nước là thương yêu dân tộc 3 miền, là trân qúy ý
nghĩa, là trân trọng tên gọi đã thành dấu triện son trong lịch sử Việt
Nam. Rút kinh nghiệm, nếu ngày sau, chúng ta có thể chế mới cũng xin
đừng đổi tên Hà Nội – Huế – Sài Gòn cũng như đừng thay đổi những con
đường với những cái tên anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa đã trở thành
bất tử. Tốt hơn, hãy để những con đường mang tên địa danh của chính nó.
Bây giờ, hãy trả lại tên cho thành phố Sài Gòn để Sài Gòn bay lên bằng
đôi cánh nghệ thuật hùng vĩ như những ngày trước 1975. Một người “thường
trực” làm chuyện phi nhân nhưng có một ngày, họ bỗng… ” đột xuất” cứu
người khốn khổ. Họ có thể “trâu chết để da”. Một thể chế hằng
ngày có “quáng” làm chuyện bất nhân nhưng cuối cùng “sáng” tháo còng, mở
củi. Thể chế đó cũng coi như gội rửa tội lỗi chất chồng “ngàn năm bia
miệng” mà thành “ngàn năm bia đá“. Một ngày đợi sáng! Ngày ấy
chưa biết là ngày nào, nhưng chắc là phải có. Ngày thông minh đột xuất
ấy nên lấy ngày 30 tháng 4 năm 2012. Nếu năm 2012 là ngày thế giới tận
thế, coi như đó cũng là ngày anh em dân tộc Việt Nam 3 miền Hà Nội – Huế
– Sài Gòn (không còn là thành phố Hồ Chí Minh), “chết cũng nhắm mắt”
khi kẻ thắng đã thôi huênh hoang còn người thua chẳng còn cay nghiệt.
Còn không phải ngày tận thế thì cũng là ngày tắt triều cường thù hận,
nhóm bếp lửa bạn bè. Vậy, bên kia bỏ bớt vui mừng thái qúa, phương này
hãy nén tủi nhục chất chồng mà hòa vào một ước mơ chung cho Sài Gòn –
thành phố niềm thương và nỗi nhớ không riêng ai, qúy độc giả nhé!
Kính chào. Xin hẹn thư sau.
Ngọc Thiên Hoa
Tháng 4, ngày 25, năm 2011.
No comments:
Post a Comment